uvartz saatler bazen depremin habercisi mi?
6427 kişinin hayatını yitirdiği 17 Ocak 1995 Kobe depreminden bir gün önce, deprem episantır1 noktasından 25 km uzaktaki bir şehirde yaşayan bir Japon vatandaşı, Osaka Üniversitesindeki Yer ve Uzay Bilimleri merkezinde deprem konusunda çalışması ile tanınan H. Ma tsumoto `ya telefon etmiş ve olağan dışı esrarengiz haberci bir olay hakkında konuşup kendisine bilimsel şekilde açıklanmasını istedi.
Anlatılana göre depremden önce: Evdeki bir kuvartz masa saatinin yelkovanı hareketini durdurdu ve belirgin olarak ters yönde hareket etmeğe başladı. Benzer olarak Japonya`daki bir üniversite öğrencisinin de Kobe depreminden önce Faynı sıradışı olayı yaşadığı fakat bunu kimseye anlatmadığı belirtilmiştir. Saat depremden sonra normal olan önceki çalışmasına devam etmiştir (Ikeya ve diğ., 1998b).
1976 yılında 240 bin kişinin hayatını yitirdiği büyük Tangshang (Tangşayn) depreminden 8 saat önce de deprem episantır noktasından 160 km uzaktaki Çin başkenti Pekin`de kuvartz saatlerin durduğu yine rapor edilmişti. Diğer yandan bu tür saatlerin bazılarındaki yelkovanın depremden bir gün önce bu kez normal yönde, olduğundan daha hızlı şekilde döndüğüne ilişkin duyumlar da alınmıştı.
Konunun bilimsel olarak açıklanabilmesi için Osaka Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Merkezi araştırma laboratuarında bir dizi deneyler yapıldığı bilinmektedir (Ikeya ve Matsumoto, 1997a). Bu deneyler sırasında; önce bir kuvartz masa saati Van de Graaff statik elektrik jeneratörünün (alimünyum folye ile kaplı olan) küresi üzerine yerleştirilmiştir. Jeneratörden 10 W gücünde 120-130 MHz frekansında bir elektromanyetik alan uygulanmıştır. Bu
elektromanyetik alan etkisi altında kalan saatin yelkovanı normalinden 8 kat daha hızlı dönmeye başlamıştır.
Bu olaya elektronik olarak şu açıklama getirilir: Uygulanan elektromanyetik alandan dolayı dijital saatin elektronik devresinde bir elektrik şarj (yük) atlaması olmuş ve bundan dolayı meydana gelen sıradışı akım saat motorunun aksi yönde hareketini tetikleyip yelkovanın ters kutuptaki yönde dönmesine veya aynı polaritedeki hareketini tetikleyip yelkovanın daha hızlı dönmesine neden olmuştur (Ikeya ve diğ., 1998b; Ikeya ve Matsumoto, 1997a). Bu deneyler dizisi Kobe depremi öncesi kuvartz saatlerde gözlenen yukarıdaki olayların deprem oluşum mekanizmasının bir elektromanyetik alan yarattığını açıklar.
adresine e-posta gönderebilirsiniz.