Selam Hamit bey.
Bundan çeyrek asır önce CB ile iştigal olduğum dönemde bir ayrıntıyı gözden kaçırmış ve pek önemsememiştim.Belkide benim gibi bir çok cb telsiz kullananlar aynı hatay düşmüştü."Anten" faktörü nedense çok da önemli değildi.İç içe girmiş bir kaç profil boru ile çıkış yapmak yeterli gibiydi.Tabii SWR de çok önemli değildi nede olsa bir şekilde iletişim kuruyorduk.Alınan - Verilen Sinyal Modülasyon raporları da çok tutarlı değildi.Propagasyon olmadığı şartlarda yüksel sinyal ile dinlediğim bir istasyona bazen sesimi duyuramıyordum.Bir sürü 4 watt cihaz deniyorduk o günün kalite markaları ama nafile...
Halbuki asıl iş antenden başlıyormuş.Dünyanın en iyi transceiver sahibi de olsanız anten uygun değilse sağır ve dilsiz olabiliyorsunuz.O halde anten neydi ve daha iyi tanımalıydım.
Elektromanyetik dalgaları göndermek veya almak için kullanılan bir elektronik devre elemanı.Vericilere bağlı olarak kullanıldıklarında, enerjilerini, frekansı ayarlanabilir bir "güç osilatörü"nden alırlar. Küçük bir kısmı ısıya çevrilip harcanan enerjinin geri kalan bölümü, anten tarafından boşluğa yayılır. Alıcılarla birlikte kullanılan antenlerin vazifesi ise, boşluktaki elektromanyetik enerjiyi yakalayıp, bunu bir transmisyon hattı vasıtasıyla alıcı devreye iletmektir ki alternatif akımın bir iletkenden geçerken elektromanyetik alan meydana getirmesi ile ilgilidir. Paralel iki iletkenin meydana getirdiği elektromanyetik alanlar, birbirinin etkisini yok ederler. Bu duruma engel olmak için antenler özel şekilde ayarlanmış bir çift iletkenden imal edilirler.Elektronik özellikleri açısından anten, seri rezonans devresine eşdeğerdedir. Seri rezonans devresinde en fazla akım rezonans frekansından geçer. Akımın fazla olması, anten etrafındaki elektromanyetik alanın fazla olması demektir.
Antenler Alan bölgeleri vardır ve prensip olarak iki bölgeye ayrılır. Bunlardan birisi antenin yakınındaki bölgeler olarak çağrılan yakın alan bölgesidir. Bir diğeri antenden oldukça uzak olan uzak alan olarak adlandırılır.Uzak alan bölgesinde ölçülebilen alan bileşenleri antenden ışıma yönüne doğru eninedir ve bütün güç akışı dışa doğru yönelmiştir. Uzak alan bölgesinde alan
görüntüsünün şekli uzaklıktan bağımsızdır.En fazla elektromanyetik enerji antenin boyu dalga boyuna eşit olduğunda yayılır. Düşük frekanslarda kullanılan antenler daha basit ve yapımı kolaydır. Buna karşılık boyları büyük olur. Frekans yükseldikçe antenler küçülür lakin karışık bir hal alır ve yapımları zorlaşır.
Antenden, elektromanyetik enerjinin uzaya yayılışı alternatif akım, yönü ve şiddeti zamana göre değişen bir akımdır. Yani antenin boyu dalga boyuna eşit olduğundan antenin bir ucu zamanla hem pozitif (+) hem de negatif (-) olmaktadır. Bu durumda, antendeki akım da bir ileri, bir geri doğru akar. Elektron akışı eksiden artıya doğru iken, elektriki alan artıdan eksiye doğrudur.
Antende akım ortada en fazla, uçlarda (açık devre olduğundan) sıfırdır. Buna karşılık gerilim uçlarda en fazla, ortada sıfırdır.
Antene gelen sinyallerin kayba uğratılmadan alıcıya tam olarak iletimi, antenin direnci, antenle alıcıyı birbirine bağlayan iletken hattı (transmisyon), direnci ve alıcının giriş direncinin birbirine eşit olması ile sağlanır. Eğer bu üç kriter (yani anten direnci, iletkenin direnci, alıcının giriş direnci) biri diğerine uymuyorsa, araya empedans (elemanın alternatif akıma karşı gösterdiği direnç) ayarlayıcı balun/unun koymak gerekir.Antenin yapıldığı iletkenin çapı ve iletkenlerin eksenleri arasındaki mesafe arttıkça empedans azalır. Giriş uçları arasındaki mesafe arttıkça da empedans artar.
Antenin ışıma gücü boyu ile dalga boyu (çalışma frekansı) ilişkisine bağlıdır.Lamda hesabına göre kullanılacak band ve frekansa göre maximum manyetik ışıma tam dalga antenle mümkündür.
Boyu; işaret dalga boyundan çok küçük antenler de ışınan güç hemen hemen sıfır, nedeni anten
ışıma direncinin çok küçük olması. Oysa anten boyu yarım dalga veya tam dalga boyuna yakın ise
yayılan güç en fazla olmaktadır. Bu yüzden frekansa uygun farklı dalga boylarında anten üretilirken rezonanslı olmasına dikkat edilir.
Işıma gücü izotropik bir antende, güç yoğunluğu anteni çevreleyen kapalı bir yüzey
üzerinde toplandığında ışıma gücünü verir. Kayıpsız ortamlarda bu enerji korunumu ilkesinin sağlanmasıdır. Ortam kayıplı (yani ortamın iletkenliği sıfırdan farklı) ise elektromanyetik dalgalar yayıldıkça ortam tarafından yutulacak ve zayıflayacak. Bu durumda enerji korunumu kapalı bir
yüzeyde yayılan güç ve yutulan gücün toplamı anten ışıma gücünü verecek şekilde olur. Anten, etrafındaki güç yoğunluğundan güç çektiğine göre çekilen güç, olan güç yoğunluğu çarpı metrekare boyutunda bir yüzey şeklinde hesaplanır. İşte bu metrekare büyüklüğündeki parametreye etkin anten yüzeyi denir.Anten ya da herhangi bir ışıma elemanına yakın olan bölge yakın alan olarak
tanımlandığına göre yakın alan, elektrik ve manyetik alan bileşenlerinin düzlem dalga karakteri göstermedikleri bölge, ilişkiler karmaşık ve ölçümler zor ve reaktif enerji birikimi olur. Uzak alan ise düzlem dalga yaklaşımı yapılabildiği bölgedir. Yakın ve uzak alan tanımları anten cinsine ve etkileşimlere göre, frekans, anten boyutları, gibi parametreler cinsinden belirlenerek kullanım yeri açısından da buna göre imal edilmektedirler.
Tam dalga antenler bazı ülkelerde kullanımı yasalarla kısıtlandırılmıştır.1/1 - 1/2 - 1/4 - 5/8 dalga boylarında yapılma sebepleri ise o ülkedeki yasa ve yönetmeliklere uygun olmasını ve yer montaj sorunu olan yerlerde de kullanım kolaylığı sağlamaktır.Örneğin mobil bir istasyonun tam dalga anten kullanması mümkün olmaz yada cihazın çıkışı ve mesafe ile orantılı olarak tam dalga yada 5/8 anten çok gereksiz olabilir.
Umarım sorunuza kısmen de olsa cevap olmuştur.
73's
Saygılar.
adresine e-posta gönderebilirsiniz.