50 Amperlik devre hakkında:
Bu devredeki kısa devre koruma için LM317 nin ADJ ucuna bağlı BC307 ve altındaki BC237 kullanılmıştır.
Devre açıldığında bu iki transistör de kesimdedir. 470R 10K pot ve 220R elemanlar devrenin çıkış voltajının ayarlanmasına yardım eder.
Devreden akım çekilmeye başlandığında alttaki BC237 nin emitör ve beyzi arasına bağlı 0,2 ohm luk direnç üzerindeki gerilim de artmaya başlayacaktır. BC237 nin iletime geçmesi için bu gerilimin 0,7 Volt civarında olması gerekir. Ohm kanunundan yola çıkarak basit bir hesap yaptığımızda I=V/R I=0,7V/0,2ohm=3,5A. Yani biz 3,5 Amperden fazla akım çektiğimizde BC237 iletime geçecektir. Bağlı olarak BC307 de iletime geçip 10K potansiyometreyi kısa devre edip çıkış voltajını düşürecektir. (LM317 nin çıkış voltajı sıfır olmasa da üç tane arka arkaya bağlı diyot sebebiyle sistemin çıkış voltajı sıfır gibi olur) Ayrıca 100 uF kondansatör dolacak, diğer BC237 iletime geçerek led yanacaktır. Bu sistem bu durumda kilitlenmiş durumdadır. Siz butona bastığınızda BC237 nin beyzini sıfıra çeker ve 100uF lik kondansatörü boşaltmış olursunuz. Devre normale döner. Yani devrede akım sınırlama yok, aşırı akım koruma var.
2N3772' den üç adet kullanılmış. İyi soğutulursa her biri 20 Amper verebilir. Üç tanesinden 60 Ampere kadar çekebilirsiniz. Fakat; her bir 2N3772 üzerinde ancak 150 Watt harcayabilir. Devreyi 5 Volta ayarladığımızı ve 50 Amper çektiğimizi düşünelim. Devre giriş voltajı 30Volt yazılmış ama en az 37 volt olmalıdır. Böyle düşündüğümüzde transistörlerin emitör ve kollektörleri arasında 32 Volt oluşacaktır. P=IxV hesabından yola çıkarsak P=50A.x32V. 1600 Watt yapar. Yani en az 11 Adet 2N3772 gerekir.
Sonuç olarak, yukarıdaki kırmızı cümlelerime dayanarak bu devreyi sanki birisinin çizdiğini ama yapmadığını rahatlıkla söyleyebilirim.
73
Bilal Ekmekci, TA8A
adresine e-posta gönderebilirsiniz.