Konu: HANGİ TUNER?

[TB5X_SK]

Selamlar..
Daha önceleri de çeşitli tunerler yaptım.
İnternette araştırınca bir  çok tuner şeması buldum.
Bazılarında Bobin paralel bağlanmışken , kapasitörler şaseyle araya konulmuş..
Bazılarında kapasitörler paralel, bobin şaseye bağlanmış..
Benim merak ettiğim:
Bu neyi değiştiriyor?
Hangisi daha verimli?
2 kapasitör veya tek kullanmanın farkı ne?
Her iki şemadada kayıp ve tun oranı mı farklı? Kapasitörlerin, bobinlerin değeri ne olmalı? vs vs..
Yardımcı olacak arkadaşlara şimdiden teşekkür..
73

[TA1DX]

Merhaba Mehmet Bey,  Üstteki çizim,  T veya Pi tipi, fark etmez, çıkışına koaksiyel kablo bağlanabilecek tünerlerde kullanılır.   

 Alttaki resimler ise antenna coupler dediğimiz, doğrudan dikey  veya long wire türü  antenleri ayarlamak için kullanılır..  Kullanım yerine göre modele siz karar verin..

Ben T tipi kullandım uzun seneler, Pi  tipini hiç denemedim,  ama her ikisini birleştiren bir çizim var  :)

http://www.qsl.net/sv1bsx/tuner/tuner.html

Bu arada, istediğiniz parçaları buldum, bana  kargo adresi verirmisiniz lütfen..

Selamlar, Başarılar..

[TB5X_SK]

Atilla bey verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.
Aslında ilk mesajda bahsettiğim konu ile resimlerdeki şemalar tam uyumlu olmadı.
Bahsettiğim sey aşağıdaki şemalar arasındaki fark idi aslında.

[TA1DX]

Mehmet Bey, T tipi tünerlerin, daha geniş SWR aralığında çalışabildiklerini duymuştum..

 Ancak, pi tipi tünerlerin de harmonik bastırmada iyi olduğunu tahmin edebiliyorum.. Çünkü bant geçiren filitre yapısında..

Selamlar

[TA2FE]

Mehmet Bey Selamlar,
Şürçülisan etmeden yanıtlamaya çalışayım . Atilla arkadaşımız cevabı yazmış söylediklerine katılıyorum.
Sizin sonradan vermiş olduğunuz iki şema arasınaki fark şudur.
Üstte vermiş olduğunu anten tuner şeması P. anten tuner altta vermiş olduğunuz anten tuner şeması T anten tuner olarak geçer.
Birbirlerine karşı bir takım teknik avantajları vardır . Yanlız;
Benim tercih ettiğim ve bizim şartlarımıza uygun olan genelde Pi olan anten tunerdir.
Pi veya T denmesinin sebebi bobin kondastör bağlatlarının yapmış oldukları şekil itibari iledir.
Pi anten tuneri tercih etmemdeki sebepler;

Öncelikle montajını yapmış olduğunuz kutu üzerinde çok fazla izalasyon yapmanıza gerek bırakmadan uygulanması,
Pi adındanda anlaşaılacağı üzere filitre olarakta band pass benzeri şekilde çelışmakta ve bir kısım harmonikleri de engellemekte.
Bence en önemli özelliği ise genelde kısa antenlerde çok daha iyi sonuç vermektedir.
Bu kısa anten iyimidir sorusunu getirmesin malesef bina ve anten şartlarımız bizleri gereğinden kısa antenler ile iş yapmaya götürmekte.
Bununla beraber ikisinin beraber bir çatı altında yapılan uygulaması bile vardır. Zannederim ARRL nin tüm  yıllık manuellerinde vardı ? SPS (seri - paralel- seri  )
Vardı diyorum ben artık tarih olmaya başladım dijitaller öne geçtiği için kalmışmıdır bilemedim . Ama gerekir ise kitaplarımdan fotokopi çekerek size ulaştırırım .

T anetn tunerler ise genelde banda yakın kullanılan antenlerde güzel sonuçlar vermekte.
Birazda eleman değerlerini aşağı düşürerek malzemenin kolay bulunabilmesini temin etmekte.

Vermiş olduğunuz ikinci çizimde bu iş sabit bobib üzerinden turlar arasında uç çıkartılarak yapılmış. Diğer gösterim ise bobin üzerinde ayarlı parçanın dolaşması ile gösterilmiş halleridir.
Bunun teknik olarak tercih edileni bobin üzerinde hareketli olanıdır. Daha az karmaşıklık ile yapılmasıından dolayıdır.

Evet konu dağılmadan anlatabildimmi bilemiyorum . Eh benim biraz pratiklikten gelmem sebebi ile tecrübelerimi ve uygulamalarımı anlatmaya çalıştım .
Sürçü lisan etti isem hocalarımdan özür dilerim .
Saygı ve sevgilerimle,

Emin

[TA8A]

Mehmet Hocam,

Ben de bir kaç fotoğraf ile katkıda bulunayım. Fotoğrafları bulunan tuner T tuner'dir Pi değil.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA2VW]

Bilal bey hayırlı çalışmalar,
resmini göndermiş olduğunuz tuner devreye alındıktan sonra
eğer transmit eden cihazın SWR ve POWER göstergesi (Skala,veya buna benzer) yoksa
Cihazla anten tuner arasındaki TUNE nasıl anlıyabiliriz.sistemdeki Geri dönen gücün cihaza ne kadar sirayet ettiğini,tabiki harici bir SWR metre
mizin olmadığını var sayarsak bunu nasıl tesbit edebiliriz  bir kolayı varmıdır.teşekkürler. 

[TA3EP]

MFJ-934 modeli T tipi tuner kullanıyorum. Çok memnunum. 10m elektrik kablosu ile yaptığım balkon antenini rahatlıkla tüm HF bantlarda çalıştırabiliyorum.

[TA2FE]

Hayati Bey Selamlar,

Biraz kaba olmakla beraber cihazın gönderme gücünü görerek ayarlayabilirsiniz. Ama güç düşükken yapılmalı hatta mümkünse yapılmamalı bir durum olarak değerlendirebliriz.
Selamlar
Emin

[TA8A]

Hayati Bey,

SWR'yi veya çıkış gücünü göremeden bu tuner ile ayar yapmanız mümkün değildir.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA3EP]

SWR metre şart. Telsiz cihazı ile tüner arasına bağlanmalı.

[TA2VW]

bilal hocam doğrudur.
sistemdeki SWR yi bu durumda görmemiz mümkün değil,
bunun yerine belki şu olabilir FT 857 gibi SWR metresi üzerinde olan cihazlarla
anten tunerin üzerindeki değerler SWR kabul edilebilir bir oranı yakaladıktan sonra
not alınmalı farklı bir cihaz kullanılmak istenirse bu değerleri aldığımız nottan faydalanarak tekrar aynı değerlere getirmeli. teşekkürler.

[TB5X_SK]

Bilal Bey;
Özenle çekilmiş resimleriniz için  teşekkür ediyorum.
Gerçekten çok yararlı oldu.

Konu konuyu açıyor ama dikkatimi çeken bir şey daha oldu.
Daha önce bu resimlerini yolladığınız tunerdekine benzer tüner yapmak için, örneğine bakarak el ile bobin hazırlamıştım.
Orada da dikkatimi çekmişti, her ikisinde de bobine bağlantı noktaları resimdeki gibi V şeklinde yapılmış.

Bu durum özellikle mi V şeklinde yapılmış yoksa komütatöre daha rahat bağlantı sağlamak için mi böyle düzenlenmiş acaba?

BENİM HAZIRLADIĞIM BOBİN:





SİZİN RESİMDEKİ:

[TA2AD]

 "T" ve "SPC" arasındaki bastırma farkına dikkat.

http://www.radioamator.ro/articole/view.php?id=899

[TA8A]

Mehmet Hocam,

V şekli sizin de belirttiğiniz gibi komütatöre kolay bağlantı içindir.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TB5X_SK]

Bilal Bey,

Emin Bey,

Atilla Bey ve tüm cevap yazan diğer arkadaşlara teşekkür ediyorum..

Çok yararlı oldu sağolun..

73..

[TA8A]

Şua Başkanım,

T ve SPC filtreler dediğiniz gibi. Birçok ölçümleri farklı. SPC filtredeki bobine bağlı varyabl kondansatör epey bir farklılık yaratıyor. T ve P filtreler alçak ya da yüksek geçiren olurken, SPC biraz daha band geçiren filtre gibi çalışıyor.

T ve P filtreler istendiği zaman bobin ve kondansatörlerin bağlantı şekline göre alçak ya da yüksek geçiren olarak çalıştırılabiliyor. Mehmet hocamın ikinci mesajında verdiği iki resimden birincisi T yüksek geçiren filtredir. İkincisi ise Pi alçak geçiren filtredir. Tuner temelinde düşündüğümüzde ise varyabl kondsansatörlerin değerine göre de giriş çıkış empedansı değişmektedir. 

Pi filtreyi, kondansatörler şaseye bağlanacak şekilde yaptığımızda alçak geçiren oluyor. Bu şekilde dizayn edilmiş bir tuner, Atila beyin dediği gibi harmonikleri bastırmada da işimize yarayacaktır.

Konu ile ilgili dört çeşit filtreyi aşağıda bilginize sunuyorum.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA8A]

Hayati Bey,

Eğer FT-857 gibi SWR ölçebilen bir cihazınız var ise ayrı bir SWR metreye ihtiyacınız olmuyor. Mandala basmadan önce tuner cihazının varyabl kondansatörlerini yarıya getiriyorsunuz. Daha sonra bobin kademesini alıcıda en yüksek paraziti duyduğunuz kademeye getiriyorsunuz. Daha sonra ekranda SWR yi görür halde iken (boş bir frekansta ve düşük güçte) mandala basıyorsunuz. SWR minimum olacak şekilde her iki kondansatörü sırayla ayarlayarak işlemi tamamlıyorsunuz. Bazen minimum SWR yi bulduktan sonra diğer varyabl kondansatörü kaydırdıktan sonra tekrar ayar yaparak daha uygun SWR değeri bulabiliyorsunuz.

Eğer cihazınızın çıkış katı yarı iletken ise, yalnız çıkış gücüne bakarak da bu işlemi yapabiliyorsunuz. Çıkışı yarı iletken olan cihazlardaki SWR koruma devresi uygun olmayan çıkış empedanslarında çıkış gücünü düşürüyor. Siz tuner ile empedansı dengelediğinizde çıkış gücünüz artar. Yukarıdaki yöntemin aynısını kullanarak fakat düşük SWR değil de yüksek gücü gözleyerek tuner ayarınızı yapabilirsiniz.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA1A]

Aslında hiç ismi geçmedi fakat Z-match tuner'in diğerlerine oranla iyi veya kötü tarafları nelerdir?
Gördüğüm kadarıyla sadece iki kapasitörün kontrolü tune için yeterli oluyor.


Yıldırım

[TA8A]

Yıldırım Bey,

Z match tunerlere dışarıdan bakıldığında iki kapasitör var gibi görünüyor. Fakat içlerinde fix ve çok uçlu bobin bulunmaktadır. Ayrıca iki ayrı tek kondansatörün ayarlandığı modeller ve iki grup ikişer kondansatörün ayarlandığı modelleri var.

73

Bilal Ekmekci, TA8A