Radyo Amatörü TELSiZCiLER için bir site

 

Kasırga İzleme Ağı (Hurricane Watch Net) 60 Yaşında 07 Şubat 2025

1965 İşçi Bayramı haftasında kurulan Hurricane Watch Net (HWN), 2025 yılında 60. kuruluş yıldönümünü kutluyor. Yüzeydeki hava gözlemlerini Ulusal Kasırga Merkezi’ne (NHC) aktarmasıyla bilinen ağ, bu yıl için yeni gönüllü ağ kontrol operatörleri aradığını duyurdu.

HWN Ağ Yöneticisi Bobby Graves, KB5HAV, 2025’in yine ortalamanın üzerinde bir kasırga sezonu olarak beklendiğini ve bu nedenle ağın daha fazla deneyimli amatör radyo operatörüne ihtiyaç duyduğunu belirtti.

Graves şunları söyledi:
“Bu yıl hazırlıklarımıza erkenden başladık ve kadromuza ek ağ kontrol istasyonları dahil etmeyi planlıyoruz.
Ağ kontrol operatörü (NCO) olmak için eğitim almaya istekli, kendini işine adamış yeni üyeler arıyoruz.”

Graves, iki dilli olmanın zorunlu olmadığını ancak:
- İngilizce + İspanyolca
veya
- İngilizce + Fransızca
bilen gönüllülerin önemli avantaj sağlayacağını belirtti. Çünkü HWN, kasırga dönemlerinde Karayipler, Orta Amerika, Meksika ve ABD kıyı şeridi ile geniş bir coğrafyaya hizmet veriyor.

🌀 HWN Ağ Kontrol Operatörü (NCS) Olmak İçin Başvuru

Ağ kontrol operatörü olmak için ilgi duyan amatörler:
👉 hwn.org/about-us/ncs_info.html   adresinde yer alan NCS Bilgi Sayfasını ziyaret ederek program, gereksinimler ve eğitim süreci hakkında ayrıntılı bilgi edinebilirler.

Hurricane Watch Net Hakkında Kısa Bilgi
- Kuruluş: 1965
- Görev: Kasırga dönemlerinde amatör radyo üzerinden alınan gerçek zamanlı saha gözlemlerini NHC’ye iletmek
- Çalışma Frekansları: Genellikle 14.325 MHz ve 7.268 MHz
- Önemi: Özellikle telekomünikasyon altyapısının zarar gördüğü afetlerde kritik bilgi sağlar

HWN, altmış yıldır amatör radyo topluluğunun en önemli acil durum destek yapılarından biri olmayı sürdürüyor.

TC2E Contest ekibi çok güzel etkinliklere imza atıyor. İstasyonu ziyarete giden değerli üstadlarıda bir arada görmek  ne kadar güzel olmuş. Orada olamasak ta gönderdiğiniz resim ve videolarla ortamın güzelliğini bizde yaşamış olduk. Emin ağabeyide böylesine bir etkinliğe ev sahipliği yaptığı için tebrik ederim.

Benim gibi yeni cw öğrenmeye çalışan arkadaşlara kapılarını açan Emin abimize ve tüm TC2E ekibine,ziyarete gelen abilerimize,kardeşlerimize destekleri ve güvenleri için çok teşekkür ederim.Onların emeklerine layık olabilmek için daha çok çalışarak yanıt vermeye çalışacağım.Saygılarımla TA1MAZ

1. Genel Bakış – ARRL 160m Contest nedir?
- Organizatör: ARRL (American Radio Relay League)
- Bant: Sadece 160 metre (1,8 MHz bandı)
- Mod: Sadece CW
- Zaman: Her yıl Aralık ayının ilk tam hafta sonu,
Cuma 2200 UTC’de başlar, Pazar 1559 UTC’de biter (42 saatlik bir periyot)
- Hedef:
   - Dünyadaki tüm amatörlerin, W/VE (ABD+Kanada) istasyonlarıyla bilgi alışverişi yapması
   - Topband üzerinde yoğun aktivite oluşturmak
   - ABD/VE için ARRL/RAC section bazlı, DX için ülke (DXCC) bazlı ciddi bir yarış ortamı sağlamak

Bu yönüyle, 160m bandına özel, CW-only, tek bant bir “klasik” yarışmadır.

2. Başlangıç: 1970 – İlk ARRL 160m Contest
- Mayıs 1970’te, ARRL Yönetim Kurulu (Board of Directors) yeni bir yarışma düzenlenmesine karar veriyor:
160 metre bandına özel bir ARRL yarışması.
- İlk yarışma: 12–13 Aralık 1970 tarihlerinde yapılıyor.
- İlk sonuç yazısında, şu bilgi veriliyor:
- “Birçok operatör, Top Band’in hiç bu kadar kalabalık olduğunu duymadığını söyledi.”

Yani 1970 yarışması, 160 metre bandında bugünkü anlamda ilk büyük, organize, ulusal çapta “topband şenliği” gibi görülmüş.

3. Erken Dönem: 1970’ler – Log sayıları ve ilgi
Bir kulüp bülteninde çıkan incelemede, ARRL 160m Contest’in ilk 40 yılına dair log istatistikleri özetlenmiş:
- 1970 – İlk yarışma: Yaklaşık 270 log teslim edilmiş.
- 2008 yarışması: 1280 log teslim edildiği belirtiliyor.

Aynı yazıda, 160m bandının popülerliğinin özellikle:
- 160m bandını kirleten HF LORAN sistemlerinin kaldırılmasından sonra,
- Ve genel olarak cihaz/anten tekniklerinin gelişmesiyle

bariz şekilde arttığı, buna paralel olarak ARRL 160m Contest’e katılımın da büyüdüğü vurgulanıyor.

1970’lerde çoğunlukla W/VE içi QSO’lar ağırlıklı iken, zamanla DX katılımı da ciddi şekilde büyüyor. DX istasyonlar için ayrı rekor listeleri, kategoriler vs. tutulmaya başlanıyor.


4. Kurgu ve Kuralların Evrimi
4.1. Temel yapı (bugünkü haliyle)
Güncel kurallardan:
- Band & Mod:
    - Yalnızca 1,8 MHz bandı (160m)
    - Yalnızca CW
- Süre:
    - Cuma 2200 UTC → Pazar 1559 UTC (toplam 42 saat, sınırsız çalışma süresi)
- Kategori ana başlıkları:
    - Single Operator (SO) – QRP / Low Power / High Power
    - Single Operator Unlimited (SOU) – (spotting serbest)
    - Multioperator Single Transmitter (MS) – Low / High Power
    - Ek olarak “Limited Antennas Overlay” ve bazı yarış duyurularında Youth overlay gibi ek sınıflar da tanımlanıyor.

4.2. Exchange ve skor mantığı
Kurallardan özet:
- W/VE istasyonları:
    - RST + ARRL/RAC Section (örn: 599 CT, 599 EMA, 599 VA vs.)
- DX istasyonları:
    - RST (örn: 599)
- QSO puanları:
    - W/VE ↔ W/VE QSO: 2 puan
    - W/VE ↔ DX QSO: 5 puan
Çarpanlar:
- W/VE istasyonları için çarpanlar:
   Tüm ARRL/RAC section’lar + bazı ek kuzey bölgeleri + DXCC entities
- DX istasyonları için çarpanlar:
   Sadece ARRL/RAC section’lar

Final skor = Toplam QSO puanı × Toplam çarpan

5. Önemli Bir Değişim: 1830–1835 kHz “DX Penceresi” Meselesi
Kurallarda açıkça şu ifade var:  “1830–1835 kHz aralığı artık bu yarışmada W/VE-DX QSO’ları için ayrılmış bir pencere değildir.”

Yani eskiden:  1830–1835 kHz, özellikle W/VE istasyonlarının DX istasyonlarıyla QSO yapması için ayrılmış, “DX Window” gibi düşünülüyordu.

Güncel kurallarda:
- Bu pencerenin özel statüsü kaldırılmış,
- O aralık artık normal bandın bir parçası ve herkes diğer kurallara uyduğu sürece özgürce kullanabiliyor.

Bu değişim, 160m bandındaki spektrum kullanımını biraz daha serbestleştirme amaçlı bir güncelleme.

6. Katılım ve Rekorların Gelişimi
1970’lerden 2000’lere kadar hem W/VE hem DX tarafında skorların bariz şekilde arttığı,
Özellikle bazı “topband uzmanı” istasyonların (ör: VY2ZM, VE3EJ, W8JI, K9DX vs.) yıllar içinde tekrar tekrar üst sıralarda göründüğü dikkat çekiyor.

2024 sonuç dokümanına baktığında da hâlâ:
- Onlarca bölüm ve yüzlerce istasyon,
- Yüksek QSO sayıları,
- Yeni rekorlara yakın skorlar görüyorsun; bu da halen çok canlı bir yarış olduğunu gösteriyor.

7. “Top Band” kültürü açısından ARRL 160m’nin önemi
Tarihsel olarak:
- 160m bandı, gürültüsü, anten boyutları, yer sorunu, yayılımın gece odaklı olması vb. nedenlerle uzun süre “niş” bir band olarak kalmıştı.
- 1970’te ARRL 160m Contest’in başlamasıyla:
   - ABD ve Kanada’daki istasyonlar için yılda bir kez “Top Band buluşması” gibi bir ortam oluştu.
   - Zamanla DX istasyonların katılımı arttı; 160m DX kovalama kültürü büyüdü.

2000’lere gelindiğinde:
- LORAN gibi parazit kaynaklarının azalması,
- Topraklama/anten tasarımlarının ilerlemesi,
- Daha iyi alıcılar, düşük gürültülü preamp ve RX anten sistemleri sayesinde 160m, üst seviye DXçilerin gözüne daha çok girmeye başladı.

Bugün:
- CQ 160 (CW/SSB) ile birlikte, ARRL 160m Contest,
- 160m bandını seven,
- “Topband specialist” diye anılan,
- RX loop, beverages, inverted-L, T-antenna, dikeyler, top-loaded sistemler kullanan operatörlerin kendini gösterdiği ana arenalardan biri haline gelmiş durumda.

8. Özetle: Tarihçe + Bugünkü Durum
- 1970: ARRL Board kararıyla yeni bir 160m yarışması yetkilendirildi. İlk yarışma Aralık 1970’te yapıldı.
- 1970–1980: Log sayıları yüzlerle ifade ediliyor; band henüz daha “yerel” ağırlıklı.
- 1990–2000: DX katılımı ve teknik kabiliyetler artıyor; rekor skorlar, daha büyük antensiz sistemler sahneye çıkıyor.
- 2008: 1280 log ile ciddi bir popülerlik seviyesine ulaştığı raporlanıyor.
- Günümüz (2020’ler):
- CW-only, tek bant, 42 saatlik yapı korunuyor.
- Kategorilerde Unlimited, Limited Antennas, Youth gibi modern overlay ve sınıflar mevcut.
- 1830–1835 kHz DX penceresi statüsü kaldırılmış durumda.
- Hâlâ hem W/VE hem de DX tarafında yoğun katılım ve ciddi rekabet sürüyor.


******************************************************

🔵 LORAN Nedir? (Yukarıda tarihçe içinde geçen bir terim)

LORAN = LOng RAnge Navigation
Yani: Uzun Menzilli Seyrüsefer Sistemi.

- 1940’lardan itibaren ABD ve birçok ülke tarafından kullanıldı.
- Asıl amaç: Gemi ve uçaklara konum bulma hizmeti vermekti.
- GPS’ten çok önceki navigasyon sistemidir.

LORAN Türleri:
- LORAN-A → 1.8–2.0 MHz aralığına çok yakın frekanslarda çalışır
- LORAN-C → 100 kHz civarında
(160 metre için kritik olanı LORAN-A’dır.)

🔴 HF (Yüksek Frekans) LORAN neden 160 metre bandını etkiliyordu?
LORAN-A sistemi:
- ~1.85 MHz civarında çok güçlü sinyaller yayıyordu
- Transmitter güçleri genelde 100 kW – 1 MW aralığındaydı
- Sinyal genişliği ve harmonikleri yüzünden 160m bandını aşırı derecede parazitliyordu

Bu yüzden 1950–1980 arası yayınlarda:
👉 160 metre bandı gürültülü, uğultulu ve kullanılamaz durumdaydı.
👉 Birçok amatör, 160 metreye “Garbage band” yani çöp bant diyordu.

Hatta bazı yıllarda 160 metre yarışmaları çok sınırlı katılımla yapılıyordu çünkü:

LORAN-A paraziti 160m bandını adeta “çökertecek” kadar güçlüydü.

🟢 Peki “HF LORAN sistemlerinin kaldırılması” ne demek ti?
1) LORAN-A’nin kapatılması
ABD dahil birçok ülke:
- LORAN-A sistemini 1970–1980’lerde aşamalı olarak kapattı
- GPS’in yükselişi ile tamamen gereksiz hale geldi

Bu kapanış 160m bandını bir anda temizledi.

2) LORAN-C de 2010 civarında kapatıldı
- 100 kHz civarında olsa bile, harmonik etkileri çok yüksekti
- 2010–2015 arasında neredeyse tüm LORAN-C istasyonları söküldü

Noise floor daha da düştü.

3) Sonuç:
160m bandı 40 yıl sonra ilk kez düzgün çalışır hale geldi.

Bu nedenle teknik literatürde şu cümle sık geçer:

“LORAN’ın kaldırılması 160m yayılımını altın çağ dönemine soktu.”

🟣 160m Yarışmalarına (ARRL & CQ 160m) Etkisi
HF LORAN kapatıldıktan sonra:
- 160m bandı sakinleşti
- Gürültü seviyesi dramatik şekilde düştü
- DX yapmak çok daha kolaylaştı
- Yarışmalara katılım patladı
- Rekor skorlar arka arkaya gelmeye başladı

Örneğin ARRL 160m yarışması:
- 1970’lerde birkaç yüz log
- 2000’lerde 1000+ log
- 2010 sonrası katılım rekorları

Bu sıçrama doğrudan LORAN’ın kapanmasıyla ilişkilidir.

🔶 LORAN Neden Kötüydü?
160 metre bandı 1.8–2.0 MHz’tir.
LORAN-A ise 1.85 MHz civarında çalışıyordu.

Parazit neden büyüktü?
- Çok yüksek güç (MW seviyesinde)
- Genişbandlı nabız sinyalleri
- İyonosferik yayılım nedeniyle çok uzaklara taşınması
- Harmonik ve yan bantlar nedeniyle sürekli QRN hissi

Sonuç:
160m bandı LORAN kapatılana kadar düzgün kullanılamadı.

🟡 Bugünkü Durum
📌 LORAN ve eLORAN projeleri bazı ülkelerde geri dönüyor (GPS yedeği olarak).
Ama bunlar 160 metreyle tamamen farklı frekanslarda (genelde 90–110 kHz).

Dolayısıyla 160m artık LORAN’dan etkilenmiyor.
Bugün 160m:
- anten zorluklarına rağmen
- çok temiz
- nispeten düşük gürültü seviyesine sahip
- DX için aktif
- ARRL 160m Contest gibi yarışmalarda büyük ilgi var

✔ Kısacası Özet

HF LORAN sistemlerinin kaldırılması = 160m bandının üzerindeki dev parazit kaynağının yok edilmesi
→ ve bu hamle 160m bandını yeniden doğurdu.









Kaynakça:
Contest.arrl.org
n1nc.org
U.S. Coast Guard. “LORAN-C General Overview.” USCG Navigation Center. https://www.navcen.uscg.gov/loran
U.S. Coast Guard. “LORAN Termination Plan.” (2010). https://www.navcen.uscg.gov/?pageName=loranTermination
U.S. Department of Homeland Security. “Loran-C Signal Specifications.” (2007).
Pierce, J. A. “LORAN: A Navigation System.” Proceedings of the IRE, 1947.
U.S. Coast Guard Research & Development Center. “History of the LORAN System.” (1993).
Randell, C. “The Loran-A Hyperbolic Navigation System.” Institute of Navigation, 1958.
ARRL Laboratory. “LORAN Interference on the 160-Meter Amateur Band.”
American Radio Relay League. “The Topband and LORAN-A Interference Issues.” ARRL Technical Information Service.
Laport, E. A. “Radio Noise and Its Effects on Amateur Bands.” QST, 1960.
U.S. Government Accountability Office (GAO). “Federal Radionavigation Plan.” (2008–2010).
Volpe National Transportation Systems Center. “Benefits and Impacts of LORAN Termination.” (2011).
ARRL. “Impact of LORAN-C Shutdown on HF and MF Radio Reception.” (2010 ARRL Report).
International Association of Marine Aids to Navigation and Lighthouse Authorities (IALA). “eLoran Overview and Technical Specification.” (2015).
European Commission Joint Research Centre (JRC). “ELoran Trials and Evaluation.” (2013).
U.S. Department of Transportation. “Complementary PNT and eLORAN Evaluation Report.” (2021).
American Radio Relay League (ARRL). “The ARRL Handbook for Radio Communications.”
Johnson, R. H. “Topband: A New Look at 160 Meters.” (K3LR / Contest University).
Terman, F. E. “Radio Engineers’ Handbook.”
N6TR ve W1BB Topband Papers. “LORAN Noise and Topband Evolution.”
Naval Research Laboratory. “A Technical History of LORAN.”
Smithsonian Air & Space Museum Archives. “LORAN-A and Early Hyperbolic Navigation Systems.”
U.S. Coast Guard. (2010). LORAN Termination Plan. Navigation Center. https://www.navcen.uscg.gov/?pageName=loranTermination
Pierce, J. A. (1947). LORAN: A Navigation System. Proceedings of the IRE.
Volpe Center. (2011). Benefits and Impacts of LORAN Termination. U.S. Department of Transportation.
IALA. (2015). eLoran: Technical Specification and Overview. International Association of Marine Aids to Navigation.
ARRL Technical Information Service. LORAN Interference on the 160-Meter Amateur Band. ARRL.org.
Terman, F. E. (1955). Radio Engineers’ Handbook. McGraw-Hill.
N6TR. Topband Interference Studies: LORAN and MF Noise Sources.

ARRL Güneş Raporu  31 Ocak 2025

Güneş Güncelleme Raporu – 30 Ocak 2025

Geçtiğimiz hafta boyunca güneş orta derecede aktif bir durumda seyretti.

☀ 2 MeV Elektron Akışı (GEO Yörüngesi)

- Jeosenkronik yörüngede ölçülen >2 MeV elektron akışı,
30–31 Ocak tarihleri boyunca normal ile orta seviyeler arasında kalması bekleniyor.
- 1 Şubat’ta, bir koronal delikten kaynaklanan yüksek hızlı güneş rüzgârı akımı (CH HSS) Dünya’ya ulaşacak.
- Bu dönemde gerçekleşecek parçacık enjeksiyonu nedeniyle 2 MeV elektron akışının yüksek seviyelere çıkması olası.

🌬 Güneş Rüzgârı ve CME Durumu
- Güneş rüzgârı hızları bu hafta normal seviyelerde seyretti ve 30 Ocak’a kadar bu şekilde kalması bekleniyor.
- 28 Ocak civarında Güneş’in batı kenarında gözlenen Tip II radyo patlaması ile ilişkili zayıf bir CME’nin Dünya’yı etkileme ihtimali düşük.
- Modeller CME’nin 31 Ocak’ın geç saatlerinde ulaşabileceğini gösterse de, bu tahmine olan güven düşük.

🌍 Jeomanyetik Alan Durumu
- Jeomanyetik alan sakin ile düzensiz (quiet to unsettled) aralığında seyretti.
- 31 Ocak’ta CME’nin küçük bir etkisi olursa aktif koşullar (Active) görülebilir.
- En belirgin etki ise:
→ 1 Şubat’ta tamamen jeoekin etkili olması beklenen pozitif polariteli koronal delik kaynaklı yüksek hızlı güneş rüzgârı (CH HSS) nedeniyle yaşanacak.

📡 10.7 cm Solar Flux ve Jeomanyetik İndeksler
* 30–31 Ocak: 150
* 1 Şubat: 145
* 2 Şubat: 150

🌌 EarthSky.org’ta Yer Alan Ek Bilgi

EarthSky’in raporuna göre:
-- Bu hafta boyunca izlenen büyük bir koronal delik, şu anda Dünya’ya dönük durumda.
-- Ürettiği hızlı güneş rüzgârı 31 Ocak geç saatlerde veya 1 Şubat başında Dünya’ya ulaşacak.
-- Bu durum, Dünya’nın manyetik alanında:
    - Unsettled (Kp=3),
    - Active (Kp=4) seviyeler
    - G1 (Minor) jeomanyetik fırtına – Kp=5 ihtimali  oluşturabilir.
-- Güneş aktivitesi düşük seviyede, yalnızca C-sınıfı patlamalar gözleniyor.
-- Ancak AR3977, AR3976 ve AR3978 bölgeleri Güneş diskinin görünen yüzüne giriyor ve manyetik karmaşıklık belirtileri gösteriyor.

***************************************************
Aşırı Basit Anlatımla ;
Güneş, sürekli Dünya’ya rüzgâr gibi küçük parçacıklar gönderir.
Bazen bu rüzgâr güçlü olur, bazen zayıf.
Şu anda:
Güneş’ten gelen rüzgâr normal.
Ama 1 Şubat’ta, Güneş’teki bir “delikten” çok hızlı bir rüzgâr gelecek.
Bu hızlı rüzgâr Dünya’nın çevresindeki manyetik alanı biraz sarsabilir.
Bazı yerlerde aurora (kutup ışıkları) olabilir.

Ayrıca:
Küçük bir patlama (CME) Dünya’ya çarpabilir ama kesin değil.

Özetle:
👉 31 Ocak hafif hareketli olabilir
👉 1 Şubat daha güçlü rüzgâr gelecek


Amatör Radyoculara Etkisi ;
31 Ocak – Olası CME etkisi

Eğer CME çarparsa:
✔ Kısa süreli jeomanyetik bozulma
✔ MUF (maximum usable frequency) düşüşleri
✔ 80 m ve 40 m: daha gürültülü
✔ 20–10 m: kapanıp açılmalar

Sonuç:
HF bantlarında ANLIK dengesizlikler olur ama uzun sürmez.

1–2 Şubat – Asıl Etki: Hızlı Güneş Rüzgârı Akımı
Bu dönemde HF bantları tipik high-speed stream (HSS) davranışını gösterir:

80m – 40m
-Gürültü artar (QRN ↑)
-Dalgalar “tutarsız” gelir, sinyaller oynar
-Ama gece boyunca tamamen kapanmaz

30m
-En istikrarlı band
-Zayıf sinyal modlarında (FT8) çok iyi sonuç verir

20m
-Gün içinde sürekli açılır
-Jeomanyetik çalkantı yüzünden zayıf sinyaller dalgalanır
-Avrupa–Asya–Orta Doğu yolları açık kalır

17m
-Aktivite düşük olduğunda bile iyi çalışır
-Distorsiyon düşük → FT8 için mükemmel

15m
-Solar flux düşmediği sürece öğlen açık kalır
-CME/HSS sırasında dengesiz ama tamamen kapanmaz

12m – 10m
-Jeomanyetik çalkantıya en duyarlı bantlar
-Bu günlerde:
   -Açık → 5 dakika sonra kapanır → tekrar açılır
   -“Yo-yo propagation” olur
-FT8 daha stabil çalışır, SSB zayıflar

DX açısından özet

En iyi DX fırsatları:
✔ 17m
✔ 20m
✔ 30m

En riskli bantlar:
❌ 12m
❌ 10m


--------------------------------------------------

🎢 “Yo-Yo Propagation” Nedir?

Yo-yo propagation, tıpkı “yo-yo oyuncağı” gibi
➡ bir açılıp bir kapanan,
➡ hızla değişen,
➡ kestirilmesi zor,
➡ tutarsız HF yayılım koşullarını tanımlar.

Genelde jeomanyetik çalkantı, CH HSS (koronal delik yüksek hızlı rüzgârı) veya CME art etkisi olduğu zaman görülür.

📡 Yo-Yo Propagation Nasıl Davranır?
1) Bant aniden açılır → MUF yükselir
Örnek:
15m bandı biraz önce kapalıyken bir anda S9 sinyallerle açılır.

2) Dakikalar içinde düşer → Bant kapanır
Birkaç dakika sonra MUF düşer, sinyal tamamen kaybolur.

3) Tekrar açılır → Kısa süreli yayılım pencereleri
5–10 dakika sonra band tekrar açılır, birkaç QSO yapılabilir.

4) Bu döngü sürekli devam eder
Net:
➡ Açık → Kapanır → Açık → Kapanır
Bir yo-yo'nun yukarı-aşağı hareketi gibi.

🌐 Yo-Yo Propagation’un Teknik Nedeni
Bu duruma genelde şu olaylar sebep olur:
✔ Jeomanyetik Kp seviyesindeki ani değişimler
MUF ve iyonosferik tabakalar istikrarsız hale gelir.
✔ Hızlı güneş rüzgârı (HSS) gelişi
Ionosferin elektron yoğunluğu sürekli oynar.
✔ CME art etkisi
F bölgesi kırılgan hale gelir → iyonizasyon kararsız olur.
✔ D-layer absorption’un dakikalar içinde değişmesi
Özellikle 10–12–15 metre bandında çok belirgin hissedilir.

🔍 Yo-Yo Propagation Özellikle Hangi Bantlarda Görülür?
En fazla:
10m
12m
15m
Bu bantlar MUF’e çok bağımlı olduğu için ionosferdeki en ufak değişim bile yayılımı açıp kapatır.

Daha az:
20m → orta seviye etkilenir
30m → oldukça stabil
40m ve 80m → neredeyse etkilenmez (daha uzun dalga → daha sağlam yayılım)

🎤 Amatörler Arasında Kullanımı
Operatörler şöyle der:
“Bugün 10 metre yo-yo gibi, bir açılıyor bir kapanıyor.”
“Propagation yo-yo modunda, stabil değil.”
“Band 5 dakika açık, sonra ölüyormuş gibi kapanıyor.”

Yani:
👉 Band var ama güvenilmez.
👉 DX yapmak mümkün ama kesintili.
👉 Sinyaller dakikalar içinde 30 dB oynayabilir.

🧭 Kısacası:
Yo-yo propagation = Bantların açılıp kapanma döngüsüne girmesi.
Düzensiz, öngörülemez ve sabit olmayan yayılım demektir.