Konu: HF .de Kendi sesimizi saniyeler sonra tekrar duymak

[TA3TR]

Arkadaşlar bir çogumuzun karşılaştığını düşünüyorum. HF frekanslarda şartların iyi olduğu zamanlarda kendi sesimizi mikrofonu bıraktıktan sonra duyduğumu defalarda şahit olmuştum. İlk önceleri papagan role olabileceğini düşünsemde, son karşılaştığımda frekans değişmeme rağmen aynı tekrar gercekleşti. Tecrübeli Arkadaşlar sebebi sizce ne olabilir?

[TA4C]

Eskiler bu duruma hep şahit olmuştur.
Bizde bu duruma rasladık. İlginç bir durum. Sanırım sinyalin dünyayı dolaşıp tekrar bize ulaşmasından kaynaklanıyor.

[TA3EC]

RF hedefine yani alıcıya 2 yoldan ulaşıyor. Birine yakın, diğerine ise uzak yol diyorlar.Arzın yuvarlaklığı nedeniyle İyonosferden yansıyan dalga böyle bir yol tutturuyor kendine. Duyulan uzak yoldan gelen. Tüm iyonosferik ve maddi şartların lehinize olduğu durumlarda mümkün. Lakin 100 Watt'ın yetmeyeceğini düşünüyorum. Avrupalı yaşlı kurtların 2 Kw güç ile denediklerini okumuştum. O günkü işleri sadece mikrofon mandalına basmak ve dönüşü beklemek. Duymuşlarsa ala, duymamışlarsa bir başka güne...
Hoşçakalın.

[TA2AD]

Merhaba ,
Kabaca Ekvator çevresi 40.000 km kabul edelim ,
Yine aynı kabalıkla Radyo sinyalinin saniyede 300.000 km hızla hareket ettiğini varsayalım ,
Demek oluyorki bir radyo sinyali yeryüzeyine paralel doğrultuda hareket ederse bir saniyede 7.5 kere dünya çevresini turlar ,
bu teori ile yola çıktığımızda bizim duyacağımız ses üç aşağı beş yukarı radyo sinyalinin dünya etrafındaki belki 3 belki 5 belkide 7 nci turlarına denk gelirki  o kadar yolu  1-2 KW ile katetmek her zaman olacak iş değil gibi .

Kaldıki hepimizin bildiği gibi HF radyo dalgaları yer küre ile atmosferin çeşitli katmanları arasında (gece gündüze bağlı olarak ) yansıyarak ilerler bu bilgiler doğrultusunda aşağıdaki soruyu bakalım kim hesaplayacak?

20M bandında gönderdiğimiz bir sinyal matematiksel olarak bize kaç saniye sonra ve ne kadar yol katetmiş olarak döner ?
Radyo sinyali bu yolculuk esnasında aşağı yukarı kaç derecelik açı ile ve hangi tabakalardan yansır (gece gündüz)?
 

Biraz araştırınca kopya cekecek baya adres bulunuyor,
örneğin http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Radio-Wave+Propagation

[TA8AY]

frekansın hızının 300.000 km olduğu ve dünyanın çevresinin ekvatorda 40.000km olduğunu düşünürsek,eğerki sinyal dünyayı bir tur atıp bize dönerse bu olay 0,13 saniyede oluşur yani dünyayı dolaşıp gelse dahi bu sesi en fazla 0,13 saniye duyarsınız.(tabiki izlenen yol dairesel olmadığı için yaklaşık değerler bunlar).
 bence kendi sesini duyma olayı başka bir sebepten kaynaklanıyordur.bilen veya yorumu olan vardır diye burayı devamlı takip edeceğim.
iyi çalışmalar
ta8ay-fatih

[TA3EC]

   "Demek oluyorki bir radyo sinyali yeryüzeyine paralel doğrultuda hareket ederse bir saniyede 7.5 kere dünya çevresini turlar" demiş Şua hocam.
    Dünya çevresini 7.5 kere turlamış, hala sönmemiş ve alıcıya ulaşmış bir rf tahayyül edemiyorum. Elbette ki 2kw yetmez.
    Bir antenden alıcıya ulaşan sinyal 3 yol izleyerek ulaşıyor alıcıya, birincisi antenden antene "direkt dalga",ikincisi "iyonosferik dalga" sonuncusu da yüzeyden yansıyan "yüzey dalgası".   
    Ortadalga İst. radyosunu dinlerken feding olmaz çünkü yüzey dalgasıdır alıcıya ulaşan, ama eskiden 6340 Khz'de yayın yapan  polis radyosunu  dinlerken hepimiz feding'e maruz kalmışızdır. Sebebi ise 6340 Khz'in iyonosferden farklı açılarda yansımasındandır. Direkt dalgaya da 2 metre haberleşmesi örnek verebiliriz.
    Bu durumda söz konusu olan ise iyonosferik yansımadır. İyonosferdeki her dört katman(D-E-F1-F2) farklı frekansları yansıtacak farklı iyon seviyesinde ve farklı yüksekliklerdedir. 20 metre bandı için D katmanı hariç diğerlerinin zamana bağlı olarak (tabiiki güneş) etkisi olduğunu söyleyebilirim.
 Hoşçakalın...
     

[TA3TR]

       Şimdi buradan şu çıkıyor Tekralama olayı şartların çok iyi oldugu zamanlarda ortaya çıktığına göre ve RF sinyalide iyonosfer ve yer küre arasında yansıma kırılma yolu ile ilerliyorsa F tabakası yaklaşık 300- 400 km mesafede ise, radyo sinyalinin dünyayı dolaşana kadar kat etmiş olduğu yol ekvator çizgisinden (40.000 km)  çok daha fazla yol aldığı çıkıyor ortaya, tabiki burada yansıma kırılma açısı önemli rol oynamış oluyor.

     Bayağı ilgi toplayacağını tahmin ediyordum yorumları zevkle okumaya devam ediyorum. Paylaşmaya devamm....

TA3TR  Resul KAMÇI

[TA2AD]

Resul hocam (ta3tr),
Bahsettiğin yansıma kırılma açısını yine kabaca eşkenar üçgen olarak düşünürsek sinyalin 1 birim uzaga gitmek için iki birim yol katetmesi gerçeğinden
dünyanın etrafını 7.5 saniyede değilde  3saniye45sanise dolaştığını varsayabilirmiyiz ?

[TA3TR]

Şua Hocam
 Yansıma kırılma açısı eşkenar üçgen olarak düşünürsek, bir birim yol alabilmek için, yaklaşık 2 birim yol kat etse bile 0.13x2 = 0,26 saniye çıkıyor ortaya ve bu şekildede tekrarlama olayının olmsı mümkün görünmüyor.

[TA2AD]

Kusura bakma ,  süre ile tur sayısını karıştırdım ,
Doğrusu sinyalin 1 birim uzaga gitmek için iki birim yol katetmesi gerçeğinden
dünyanın etrafını 1 saniyede 7.5 kez değilde  3.75 kez dolaştığını varsayabilirmiyiz ?  olacaktı  özür .

[TA3EC]

  NVIS antenlerde amaç dike yakın(90 derece) açıyla yayın yapmak ve yakın mesafe ile hf haberleşmesini gerçekleştirmektir. Yer dalgasının bitip, gök dalgası ile haberleşmenin başladığı mesafe arasındaki ölü bölge başka türlüde aşılamaz. Profosyonel anlamda yıllarca 100 w HF/SSB telsizleri ile yakın sayılabilecek (20-50 km) mesafelerde tatminkar ne ses, nede data haberleşmesi yapabildim. Yere yakın kurulmuş dipoller nisbeten daha tatminkar olurdu. Yıllar sonra NVIS kavramını ve dalga paternini öğrenince anladım yere yakın olmanın ne demek olduğunu. Ama yine de tam çözüm değildi. En kolay olanı bu mesafede 6 metre bandını kullanmaktan geçiyordu.
   Tamamen tesadüf eseri 1990 yılı içinde 48 küsür Mhz'de ve 30w, yerden 12 metre yüksekte isotropik bir antenle  ÇORLU-ERZURUM arasında Orman Bakanlığı unsurları ile görüşünce tiril tiril titrediğimi hatırlıyorum. 2 yıl nasıl mümkün olduğunu düşündüm. Ankara'da ANTRAK'ta okuduğum QST dergisi yetişti imdadıma. O zaman öğrendim 6 m nin sihirli bant olduğunu.
   90 derecelik açıyla uzaya gönderilen rf 1 kez bile dünyaya dönmez. Delip geçer...
Bilal amca "İyonosfer ve gök dalgası " adında yeni bir başlık açarsa bazı meraklı konuları paylaşabilirim. Kritik açı, Kritik frekans, LUF,MUF,FOT, İyonosferin düzeli-düzensiz değişmeleri vs.vs.
Hoşçakalın...
TA9NC/ Çanakkale

[TA3TR]

  '' 90 derecelik açıyla uzaya gönderilen rf 1 kez bile dünyaya dönmez. Delip geçer... ''

Buna bende katılıyorum.

[TA3EC]

Bu durumda da hipotenüs hesabınız yanlış....73's

[TA2AD]

"Yıllar sonra NVIS kavramını ve dalga paternini öğrenince anladım yere yakın olmanın ne demek olduğunu."
"O zaman öğrendim 6 m nin sihirli bant olduğunu."

Bu konuda sizinle tamamen hem fikirim , Amerikalı (W7GJ Lance) antenini toprak yüzeyinden bir kaç metre yukarıda tut daha yükseltme dediğinde tüm tabularıma zıt düşen bu öneri çok garibime gitmişti :)   adamın bir bildiği vardır şüphesi ile dediğini uyguladım yerden 10m yukarıdaki antenimi zeminden 1.5m yükseğe kadar indirdim , sonucunda nemi oldu ?

"Bilal amca "İyonosfer ve gök dalgası " adında yeni bir başlık açarsa bazı meraklı konuları paylaşabilirim. Kritik açı, Kritik frekans, LUF,MUF,FOT, İyonosferin düzeli-düzensiz değişmeleri vs.vs."

Bilal amca eminim mesajı aldın ,
forumların asli görevi olan bilgi paylaşım ortamına doğru emin adımlarla ilerliyoruz yardımını bizden esirgeme.

[TA3EC]

KRİTİK FREKANS: Uzun mesafe telsiz göndermesini kontrol eden veya mümkün kılan
önemli iyonosfer karakteristiği, yüksekliğe ilâveten, her tabakadaki iyonizasyon yoğunlu
ğudur. Frekans ne kadar yüksek olursa dalgalan tekrar yeryüzüne yansıtmak için okadar
fazla iyonizasyona ihtiyaç vardır. Diğer bir deyimle, dalga boyu nekadar kısa olursa ortam
onları yansıtmak için daha fazla yoğun olmalıdır. Bunun için en fazla iyonize olmuş bulunan daha yüksek tabakalar, daha yüksek frekansları yansıtırlar, diğer taraftan enaz iyonize olan D tabakası takribi olarak 500 kc'den daha yüksek olan frekansları yansıtamaz. Böylece verilen herhangi bir zamanda, dikine yollanılaca dalgaları olduğu gibi, yeryüzüne geri yansıtacak her tabaka için kritik frekans denilen en yüksek bir frekans değeri vardır. Daha yüksek bir tabaka tarafından yansıtamadıkça, kritik frekanstan daha yüksek frekanslı dalgalar iyonize tabakadan geçer ve tekrar dünyaya yansıtılmazlar. Kritik frekanstan daha düşük frekanslı dalgalar eğer daha alçak bir tabaka tarafından massedilmemişlerse veya yansıtılmamışlara o tabaka tarafından tekrar yeryüzüne yansıtılırlar:

[TA3EC]

http://www.leowood.net:88/download/21.pdf

[TA2AD]

Murat hocam ,
Sen şimdi ben ve benim gibilere beddua ettin :)
o dediğin olursa nasıl çalışacağız EME yi  nasıl çalışacaz Satellite'ı ?

[TA2AD]

Arkadaşlar konuya dağıtmamak adına tekrar soruya dönersek ,

"Arkadaşlar bir çogumuzun karşılaştığını düşünüyorum. HF frekanslarda şartların iyi olduğu zamanlarda kendi sesimizi mikrofonu bıraktıktan sonra duyduğumu defalarda şahit olmuştum. İlk önceleri papagan role olabileceğini düşünsemde, son karşılaştığımda frekans değişmeme rağmen aynı tekrar gercekleşti. Tecrübeli Arkadaşlar sebebi sizce ne olabilir?"


Sanırım sorunun cevabı aşağıdaki adresteki makalede gizli ,VHF de Meteor Scatter çalışırken olağanı Forward Scatter'dır zaman zaman Back Scatter'lada karşılaştığımda oluyor yazıyı okuduğumda bunun HF bantlardada mümkün olduğunu öğrenmiş oldum, bu ikisinden oluşan karma bir yansımada sinyalimizi bize iade ediyor olabilir ...
http://leonid.arc.nasa.gov/GlobalMSNet/QST-April-1953.htm

Sırası gelmişken makalenin yazılış tarihine dikkatinizi çekmekte fayda görüyorum, bu tarihten ben kendi adıma dersimi çıkardım.   

[TA4C]

Merhaba Şua bey,
Konu başlığını toparladığınız ve bir nebze açıklık getirdiğiniz için teşekkür ederim.
Neredeyse yalancı durumuna düşücektik.
Amatörlük yaşamımız boyunca pek azımızın yaşadığı bu olay bir şanstır, belkide bir daha ayni olayı yaşamıyabiliriz.
Bu olayı yaşıyanlarda güzel ve şanslı bir anı olarak kalıcaktır.
Aslında konuya ilk cevap vererek başımıza gelen olayı paylaşmak istemiştim.
Konu olan olay yıllarında internet imkanımız olmadığından araştırma yapamamıştık, kısa bir araştırmamda aşagıda linkini vericeğim siteye ulaştım tüm açıklığıyla olay anlatılmıştır.
 http://www.klimaco.net/timetravel_pages/hf-radio-echo.htm
Arkadaşlarımın ayni şansı yakalaması dileğimle.

[TA2AD]

Uğur bey ,
Yalancı durumuna düşmeyi aklınızdan bile geçirmeyin siz kimileri gibi yarım yamalak bilgi ile ahkam kesmediniz Resul beyin sadece ögrenmek amaçlı  samimi sorusuna destek verdiniz ve çokta güzel bir konu başlığı açılmış oldu ,
Sizlerin sayesinde bildiklerimizi tazeledik bilmediklerimizide öğrenmiş olduk,
Sadece biz ile sınırlı kalmamıştır eminim konuya katılmayıp izlemeyi tercih eden bir dolu arkadaşımızda yenilerini öğrenmiştir, bildiklerini pekiştirmiştir (bakınız konu reytingi).
Sonuç olarak bu konu başlığı altında değerli araştırmalarını ve bilgilerini bizden esirgemeyip bizlerle karşılıksız paylaşan, bunun için zaman ve mesailerini ortaya koyan tüm arkadaşlara sonsuz teşekkürlerimi sunarken, en kısa zamanda bu ve bunun gibi zengin konu başlıklarınla tekrarını diliyorum.   

Bilal Amcaya dip not : Radyo dalgalarının yayılımı bilgilerini içeren eski yeni konu başlıklarını bir araya getirerek hiç olmadı bir sabit başlık altında toplasak ?