Gönderen Konu: Senkron osilatör  (Okunma sayısı 4332 defa)

Çevrimdışı TA5ARU

Senkron osilatör
« : 30 Mayıs 2018, 12:19:37 »
Merhabalar, bir süre önce Radyo  Amatörlüğü ile ilgili teknik bir facebook sayfasında yayınlamış olduğum konuyu burada tekrar yayınlamak istedim.

Radyo amatörü arkadaşlarca pek bilinmeyen Senkron Osilatör (SO), 1985 yılında Vasil Uzunoğlu tarafından bulunmuş, görünüşte çok basit ama şaşırtıcı marifetlere sahip bir devredir. İnternete pek fazla bilgi yok ama olanlar dahi yeterince enteresan. Bu iki transistörlü osilatör, gerek cok kısa kilitlenme süresi gerekse çok daha gürültülü girişlerde dahi kusursuz çalışması ile PLL in pabucunu dama atmıştır.. Bu devre 15 den fazla patent ile korunmaktadır.

Bugün yaygın bir kullanımı yoksa bunun sadece ticari nedenlerle olduğu düşüncesindeyim

SO nun şeması aşağıdadır. Aslında bu basit şema dahi istendiğinde daha da basitleştirilebilmekte...


SO, PLL olarak kullanıldığında işaretin SNR (işaret-gürülü oranı) ın -40dB durumlarda dahi çok rahat çalışmaktadır. Bu oran klasik PLL lerde 3dB dir. Giriş işaret seviyesi -100dBm olduğunda dahi kilitlenme sağlanmakta ve giriş işaretinin SNR ını 70dB düzeltebilmekte bu devre.

Dışardan uygulanacak giriş frekansının aslında, harmoniklerinde ve subharmoniklerinde ve hatta tamsayı kesirli (3/4, 7/8) frekanslarında dahi hiç zorlanmadan kilitlenme sağlanabilmekte.

PLL yerine kullanılabilmesi yanısıra Clock Recovery (önemli bir konudur) de çok başarılıdır. Data transmisyonunda, ses ve video dönüşürücü olarak kullanılabilceği gibi kullanımı neredeyse insan hayal gücü ile sınırlı diyebilirim.

Mesela aşağıdaki devrenin frekansını istediğiniz frekansa ayarlayın (çok basit), mevcut durumda 50 ohm empedansı olan girişe bir bant geçirgen filtre koyun, çıkışa gene basit bir demodülatör koyarsanız alın size -100dBm hassasiyetli bir FM alıcı.

Ben bu devreyi kullanarak halen masa üstünde başarı ile kullandığım bir Mors Decoder yaptım.

Devreyi inceleyecek, deneyecek arkadaşlara başarılar.

Rüştü Kaya

TA5ARU

not: Google da 'sychronous oscillator' olarak aratınız

Çevrimdışı TA3EN

Ynt: Senkron osilatör
« Yanıtla #1 : 31 Mayıs 2018, 17:55:58 »
        Rüştü Bey Merhabalar,
        Bu devreden önceki yıllarda bana bahsetmiştiniz. Bununla ilgili pratikte kullanılan bir kaç devre şeması biliyorsanız dapaylaşşasnız. Örneğin; bununla qrp' lerimize BFO osilatörü yapsak. Kayma işi tarihe karışır. Hatta bununla destekleyerek frekans stbilizatörü, sentezerü yapabilir miyiz. Eğer yapılabilirse varikaplarla yaptığımız vfo laarın frekanslarını bu devreyle sabitleyebilirsek tadından yenmez. Hem ucuza hem de kolayca (PLL'e göre) frekansı stabil hale getirmiş oluruz.
       Bilgilendirme için teşekkür ederim.  Kolay gelsin.                     73...
   

Çevrimdışı TA3EN

Ynt: Senkron osilatör
« Yanıtla #2 : 02 Haziran 2018, 11:41:10 »
Rüştü Bey Merhabalar,
Varikapla yaptığımız vfo'lara uyarlanabilir mi bu kilitlemeli osilatör?

Çevrimdışı TA5AE

Ynt: Senkron osilatör
« Yanıtla #3 : 02 Haziran 2018, 13:02:25 »
SSB ve CW için olmaz sanırım. FM ve AM modülasyonlarında olabilir. Nede olsa, osilatörün kilitlenebileceği referans sinyal lazım.
Uygulama alanlarını bilmek ve uygulanmış devre şeması bulmak gerektigini düşünüyorum.
Saygılarımla.
73.

Çevrimdışı TA5ARU

Ynt: Senkron osilatör
« Yanıtla #4 : 02 Haziran 2018, 14:04:08 »
Selamlar,

SO ün harmoniklerine veya subharmoniklerine veya tamsayı kesirli frekans bileşenlerine kitlenebilmesi için elbette bir giriş (referans) sinyaline ihtiyacı var. Burada espri, bu giriş sinyali -100dBm gibi zayıf ve  -40dB gibi kötü bir işaret/sinyal değerinde olmasına rağmen bu kitlenmenin mümkün olması. (-100dBm ne demektir i hatırlatmak isterim. Şayet 50 Ohm anten girişinizde 2.25microV giriş varsa bu giriş seviyeniz -100dBm demektir. Ben ilk başta bu değerde bir sinyale kilitlenebildiğine inanamadım ama test ederek doğruluğunu gördüm.)

'Synchronous Oscillator' yazın Google da ve daha nice marifetlerini okuyun bu devrenin. Bir amatör bazı çalışmalar yapmış, incelemeye değer bence.

http://www.amalgamate2000.com/radio-hobbies/radio/frequency_demodulation__assisted%20by%20synchronous%20Osc.htm

Demek istediğim o ki, herkes kendi uygulamasını kendi bulacak. Başlangıç yazımda, benim bu devreyi bir Morse Decoder tasarımında kullandığımı belirtmiştim. İleride sıra gelir de 'RF Data Transmission' konularında uğraşabilirsem bu devreyi kullanacağımı düşünüyorum.

73 de TA5ARU
« Son Düzenleme: 02 Haziran 2018, 14:05:57 Gönderen: TA5ARU »

Çevrimdışı TA3ALS

Ynt: Senkron osilatör
« Yanıtla #5 : 03 Haziran 2018, 03:38:10 »
DDS çiplerin gürültü temizliği için denenebilir, ama  bandın dar olacağı kanaatindeyim.