Radyo Amatörü TELSiZCiLER için bir site

Ana Sayfa => Bir sorum var! *** => Konuyu başlatan: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 14:26:15

Başlık: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 14:26:15
Aklıma takılan bir soruyu gündeme getirmek istiyorum. Antenler telsiz sisteminin en önemli parçalarından biridir ve bildiğim kadarıyla antenler yapıldıkları frekansta rezonansa gelerek iletişimi sağlarlar ve rezonansa geldikleri frekansta (empedans ta uygunsa) 1:1'e yakın SWR verirler. Şimdi bir an HF bandı için yapılan bir uzun tel (long wire) anteni gözümüze getirelim. Bu anteni 30 MHz için yaptığımızda ayarlayacağımız tel boyu ile 3,5 MHz için ayarlandığında kullanılacak tel boyu neredeyse 10 kat değişebiliyor demiştik. Bu noktada bir anten tuner kullanıldığında bu cihaz, telsiz cihazımıza SWR'nin her zaman 1:1'e yakın gözükmesini sağlıyor ama aslında antenin SWR'sine bir müdahelede bulunmuyor. Bir nevi telsiz cihazını "kandırıyor". Böylece telsiz cihazı SWR değerini 1:1'e yakın görüyor ve sıkıntı olmuyor. Ama ben HF'de sürekli RX yapıyorsam yani dinlemede isem ve antenim örneğin 15 MHz için uygun ölçülerde yapılmış ise bu anten sadece 15 MHz'de rezonansa gelecek, diğer frekanslarda rezonansta olmayacak demektir. Bu durumda anten tuner kullanımı tüm HF bandında sağlıklı RX yapmayı nasıl sağlıyor? Tamam SWR'nin her zaman 1:1 olmasını sağlıyor ama antenin boyutlarına uygun bir frekans seçilmediğinde (örneğin 15 MHz için yapılan bir antenle 3,5 MHz almaya çalışırsak) anten rezonansta olmayacağından RX düşmez mi? Anten tuner cihazının SWR düzeltme dışında tüm HF bandı için RX'e bir katkısı var mıdır? Bu konuya bir açıklama getirebilirseniz sevinirim. 
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1CH - 30 Kasım 2014, 15:49:52
30 mhz için  kesilen teli 3.5mhz için tun edecek babayiğit anten tuner varmı?   ben hic orjinal bir tuner kullanmadım benim  yapımı olan   kendi frekansına göre kesilen ve  buna rağmen ,  cok  bandlı oluşu gerek ortam şartlarına bağlı swr bozukluğunu cok guzel düzeltiyor  .ama ucuna ne  takarsan tak istediğin frekansta  tun  etmez   zaten bunu eden cihazda  cıkış gucunuzu cok düşürür    bence  söylediğiniz gibi cok alakasız   boyları duzeltmez anten tuner ve dediğiniz performans kayıplarınıda cözemez  .  Kullanan arkadaşlar   iyice bir anlatsınlar bizde öğrenelim bakalım nasıl calışıyor bu anten tuner  .....73
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 16:19:13
Bilal Beyin kullandığını belirttiği Icom AH-4 anten tuner özelliklerine baktım. Aşağıdaki linkten de görebileceğiniz gibi en az 7 metre bir tel anten kullanılırsa 3,5 MHz'den 54 MHz'e kadar tuning yapabildiğini iletiyor. Bana inanılmaz geldi.

http://www.icomcanada.com/pdf_manual/opt_acc/ah-4.pdf
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA2FE - 30 Kasım 2014, 19:03:56
Arslan Bey Selamlar,

Öncelikle sorularınıza dilimin döndüğünce yanıt vermeye çalışayım ;

Tabi biraz değişiklik yapıp sondan başlmak istiyorum ;

"Anten tuner cihazının SWR düzeltme dışında tüm HF bandı için RX'e bir katkısı var mıdır? "

Aslında vardır demek yanlış olmaz . Anten tunerler bir çok değişik şelikde yapılabilir olsalarda Pi anten tunerleri bir band geçirgen filitre olarak ta çalışırlar Buda demektir ki tunerin bulunduğu frekansın dışında gelebilecek gürültüleri bastırırlar. Temelde bu iş zaten bobin kondansatör kombinasyonları ile yapılırlar.

Şimdi müsadenizle en başa dönüyorum ;

"Aklıma takılan bir soruyu gündeme getirmek istiyorum. Antenler telsiz sisteminin en önemli parçalarından biridir ve bildiğim kadarıyla antenler yapıldıkları frekansta rezonansa gelerek iletişimi sağlarlar ve rezonansa geldikleri frekansta (empedans ta uygunsa) 1:1'e yakın SWR verirler"

Eğer anteni tek band için yaptı iseniz doğrudur. Yanlız sadece anteni uygun frekansta yapmanız yetmez. Uygun bir dönüştürücü sistem (Balun) ve iniş sistemi (Coax 50 ohm kablo) ile beraber kullanmaz iseniz istediğiniz sonuçları elde edemezsiniz.
Yani antene gönderdiğimiz sinyali su borusundan akan su gibi düşünürsek suyu borunun ucundan atana kadar tüm kullandığımız sistemde çapların eşit olması lazım . Eğer boru bir daralır bir genişler ise suyun pompalandığı noktadaki motorun arızalanmasına sebep olurlar.
Bu sebeple cihaz , aktarım hattı ve anten aynı empedansta olması en güzel olanıdır.
Tabi tek band anten için bu yorumu yapıyorum.

"Şimdi bir an HF bandı için yapılan bir uzun tel (long wire) anteni gözümüze getirelim. Bu anteni 30 MHz için yaptığımızda ayarlayacağımız tel boyu ile 3,5 MHz için ayarlandığında kullanılacak tel boyu neredeyse 10 kat değişebiliyor demiştik."

Hayır söylerken anlatılmak istenen bu değildir.
Anlatılmak istenen şeyi bir üst basamakta açıklamaya çalışmıştım . Yani boru çaplarının eşit hale getirilmesi. Anten tunerlerin yaptıçı buna benzer çapları eşitlemektir. Yoksa antenin boyunu uzatmak değildir. Bunu yaparken de temel rezonans devresi olan bobin kondansatör ikilisinden bir çok kombinasyon üreterek yaparlar.
 
" Bu noktada bir anten tuner kullanıldığında bu cihaz, telsiz cihazımıza SWR'nin her zaman 1:1'e yakın gözükmesini sağlıyor ama aslında antenin SWR'sine bir müdahelede bulunmuyor. Bir nevi telsiz cihazını "kandırıyor"

Evet aynen düşündüğünüz algılanabilir. SWR dediğimiz şey cihaz+iletim hattı+ anten kombinasyonlarındaki uyumsuzluk(Yukardaki örnekte belirttiğim çap farklılıkları gibi) uymlu hale getirerek SWR ( Standing Wave Ratio) duran radyo dalgası oranını ayarlamak , uygunlaştırmaktır.

"Ama ben HF'de sürekli RX yapıyorsam yani dinlemede isem ve antenim örneğin 15 MHz için uygun ölçülerde yapılmış ise bu anten sadece 15 MHz'de rezonansa gelecek, diğer frekanslarda rezonansta olmayacak demektir."

Evet eğer bir empedans uygunlaştırıcı sistem kullanmaz iseniz aynen dediğiniz gibi olur. İmal etmiş olduğunuz anten bandı dışında alıcı hassasiyeti zayıflamış olarak çalışır. Rezonans devresi prensibi.

" Bu durumda anten tuner kullanımı tüm HF bandında sağlıklı RX yapmayı nasıl sağlıyor?"

Anten tunerin buradaki fonksiyonu mevcut anteninizin bobin kondansatör ikilisi ile aldatarak sanki o band için uygun boyda olduğunu zannettiriyor.
Aslında aldatmaca yapıyor . Cihazınızda  SWR oluşarak hasarları engellemek adına.

Bu TX için geçerli. SWR arttıkça cihaz gücü kısar dolayısı ile göndermeniz uygun olmaz. Eh anteniniz uygun band için yapılmadığından da alıcınızda doğru çalışmaz.
Ama kullanılan tuner sizi aldatmaktadır. Gerçek boyutunda yapılmış bir anten ve tuner kullanılarak kandırılmış bir cihazın alış hassasiyetleri aynı olmayacaktır.

" Tamam SWR'nin her zaman 1:1 olmasını sağlıyor ama antenin boyutlarına uygun bir frekans seçilmediğinde (örneğin 15 MHz için yapılan bir antenle 3,5 MHz almaya çalışırsak) anten rezonansta olmayacağından RX düşmez mi? "

Evet konunun özeti budur bandı için imal edilmiş anten gibisi yoktur.
Yanlız frekans düştükçe fiziki boyutlar artmaktadır. dolayısı ile 28 mhz için bobinsiz bir anten yapmak mümkün iken 1,8 mhz için bu imkansız hale gelmektedir.
Dolayısı ile bu tür antenlerin imal edilme şartları kesinlikle boyutunun önemli olmasını sağlar.
Yani anten boyu/ performans birbiri ile çok ilgilidir.

AH4 bir otomatik anten tuner olup bobin kondansatör ikilisi ile bu ayarlamaları yapmaktadır.
Yanlız burada tavsiye edilen minumum boy varken maksimum boylara doğru gitmeniz üst bölümde anlatmış olduğım alıcı hassasiyetinizi artrır.

Tahmin ediyorum daha sorularınız çıkacaktır.
Dolayısı ile konuyu okunamaz hale getirmeden keseyim .


Şürçü lisan etti isem büyüklerimden özür dilerim

saygı ve sevgilerimle

Emin
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8AT - 30 Kasım 2014, 20:22:50
Arslan bey merhaba.

Emin hocam sorularınızın cevaplarını net bir şekilde vermiş. Bende uzun süre AH-4 tuner kullanan biri olarak Emin hocamın açıklamasının doğrulunu, yaptığım şu testler  ile sağlamasını yapayım.

Öncelikle RX'e katkısından bahsedeyim. İcom telsizime bağlı AH-4 tuner ve ucuna bağlı 41.5 metre kablo ile antenimi tune ettiğimde bir istasyonu 5-9 duyuyorken; tunerimin besleme kablosunu çıkartarak yani içerisindeki bobin ve kondansatörleri süren rolenin enerjisini kesip anteni rezonansından çıkardığım an sinyal seviyem dinlemede 5-4----5-5 dB'lere kadar düşüyor.

Yukarıda anlattığım rx testinin cihazımızın sinyal metresi ile yapılması idi. Şimdi birde Anten analizör ile yaptığım testlerden bahsedeyim.

Aynı 41.5 metre kabloyu tuner ile tune ettikten sonra bu sefer tunerin besleme kablosunu cihazımızda takılı tutup, yani rezonansa gelmiş kablonun ayarını hiç bozmadan, cihazımızıda kapatmadan sadece tunerden cihaza giren anten kablosunu dikkatlice çıkartıp analizörümüze girdiğimizde; 
Antenimizi hangi frekansta rezonansa getirmiş isek analizörümüzde o frekansta empedansın 50 ohm'a yakın, swr'mizin 1.1' e, kapasitif reaktansımızında 0'a yalın olduğunu görürüz.
Analizöre bağlı iken cihazımızı power düğmesinden kapattığımızda analizör değerlerinin birden yükseldiğini görürüz.

Kullandığım 41.5 metre kablo 40 metrenin (7mhz) tam dalga, 80 metre (3.5mhz)'in yarım dalga boyu olduğundan ( kullanım kitapçığında da yazar) 3.5 ile 54mhz arasında tune ederken analizörümle yaptığım ölçümlerde swr-empedans,xs'nin bu bandlarda çok geniş ve güzel değerler verdiğini görüyorum. (TABİ HANGİ FREKANSTA TUNE ETMİŞSEK)

Kitapçığında bahsettiği minimum 7metre kablo ile bu testleri yaptığımda özellikle 3.5 mhz'de empedansın 62-63 ohm gibi değerlerde olduğunu, swr ve empedansın kullanılabilir maksimum değerlere doğru biraz daha yaklaştığını gördüm. Kullanılırmı evet kullanılır ama maksimum verimi alamazsınız (RX-TX için)

Şimdi İCOM AH-4 hakkında görüşlerimi bahsedeyim;

Bu tunerin çok kaliteli olduğu kesin. Zaten olmazsa İcom firması bu tuneri yıllardır üretmez ve üretimden kaldırırdı.

AMAAA gel gelelim kuru fasulyeye :)

Bu tuneri biz sıcak illerde sorunsuzca kullanırken Ardahan'dan Hilmi hocam eksi 20 lerde kullanırken çalışmadığından bahsedince manuelinde gözüm çalışma sıcaklığına takıldı. –10°C to +60°C (+14°F to +140°F)

Kendi kendime Onur senin memleket Malatya her nekadar işin gereği il il gezsende ileride emeklilikte tilkinin misali memleketine döneceğinden alternatif başka tunerler arayışına gitme kararı aldım.

Sonunda İCOM AT-130 tuneri inceledim ve aldım. Bu tuner
1): -30 ile artı 60 santigrat derece arasında çalışıyor.
2): AH-4  3.5mhz'den çalışmaya başlarken AT-130 1.8mhz(160 metre efsane banddan ) çalışmaya başlıyordu.
3):İki tunerinde iç yapılarını incelediğimde AT-130 da kullanılan bobinlerin büyüklükleri, kullanılan rolelerin daha kaliteli oluşu, AT-130'un daha profesyonel cihaz olduğu dikkatimi çekti.

Yukarıdaki faktörleri dikkate aldığımda AT-130'a temelli dönüş yaparak AH-4 tunerimi devir ettim. AH-4 kötümü hayır kesinikle değil. ama kriterlerimize tam anlamıyla uymadı.

Yazımı biraz uzattım okunmaz olmuştur. Zaten birazda saçmalamış olabilirim ama önemli değil. Siz buraya kadar okuduysanız;
Şahsi kullanıcı yorumumdan AH-4'e  5 üzerinden 4.5 puan verirken, AT-130'a 4.9 puan veririm.

Saygılarımla 73..


Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 20:46:40
Emin Bey, teşekkür ederim.

Zaman harcayarak yaptığınız detaylı açıklama düşüncelerimi doğruluyor. Ama HF bandında her frekans için ayrı anten yapamayacağımıza göre belli bir frekans için yaptığımız veya kullandığımız anten ile idare edeceğiz bu durumda. Empedans ve SWR sorunları anten tuner tarafından çözülecek, ama belli frekanslarda kaliteli, diğer bir çok frekansta nispeten daha zayıf bir anten yapısı elde edeceğiz. Ama bu yapı ile bile tüm dünya ile görüşülebildiğine göre bunda bir sakınca yok. Ben sadece anlamak (veya anladığımı teyit etmek) için gündeme getirmek istedim.

Onur Bey, gözlemleriniz çok değerli. Maliyetler tabi çok önemli ama AH-4 kullanacaksak onu aşırı soğuklardan korumak gerektiği ortaya çıkıyor. İstanbul'da bir sorun yaşanma ihtimali düşük ama soğuk illerde dikkat gerektiği açık.
 
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA2FE - 30 Kasım 2014, 21:23:39
Arslan Bey Selamlar,

Evet çok bandlı antenler ile ilgili sorularınız olacağını tahmin etmiştim :)

Evet madem konuyu açtınız biraz daha detaylandıralım .

AH4 ile ilgili düşünce ve kullanım ile ilgili detayları Onur arkadaşım detaylıca anlatmış. Kesinlikle hem fikirim.

Eğer birde yüksek güçlü olsa idi tadından yenmezdi :)

"Ama HF bandında her frekans için ayrı anten yapamayacağımıza göre belli bir frekans için yaptığımız veya kullandığımız anten ile idare edeceğiz bu durumda."

Hayır çok badlı anten yapma şansımız var. Veya size uygun bir fiyat olursa alaınabilir.
Kedi bıyığı olarak adlandırdığımız anten 3 veya 4 band için yapılabilir . Bu antene 1/4 bir balun ilave edip quax 50 ohm kablo ile iniş hattınıda tamamlar iseniz gayet güzel olur.
Eğer hazır almak isterseniz Alfa Delta 5BDXCC bu tür bir anten için oldukça kullanışlıdır. Adından anlaşılacağı gibi 5 ana band için imal edilmiştir. 3,5 -7 - 14 - 21 - 28 Mhz . kısa bir bobin ile anten uzunluğuda alınabilir seviyededir.

Veya yerim yok derseniz vetical antenler tercih edilebilir. Hatta yerim çok dar diyenler için radyalsiz HF antenler bile bulunabilir.

 "Empedans ve SWR sorunları anten tuner tarafından çözülecek, ama belli frekanslarda kaliteli, diğer bir çok frekansta nispeten daha zayıf bir anten yapısı elde edeceğiz."

İşte bu sözünüz benim ilk amatörlük yıllarımda tanıştığım saygıdeğer Bahri Kaçan TA2BK-SK abimizin söylediği bir söz ile eşleşti.
"Amatörlük Üstten Başlar"

Doılayısı ile kısmet oldu ev alma şansım oldu hemde tüm amatörlerin istediği gibi üst kat :)
Şimdi gece bile çıkıp anten kuruyorum ..
Evet gelelim sizin söylediklerinize ;

Eğer yer müsaitse inanın anten konusunda harikalar yaratılabilir.
Bunun için en şanslı olduğumuz konu kullanmış olduğumuz amatör bandları hep birbirlerinin katı olarak ilerlemekte.
Bu sebeple tavsiyen  anten boyutları tutan en düşük band için anten yapıp gönül rahatlığı ile kullanmaktır.
Hatta mümkünse boy uzatmak için bobin bile kullanmayın .

Fakar şunu söylemekten de  geri kalmayacağım . Bir amatörün olmaz ise olmazları arasında mutlaka anten tuner vardır.
Fakat bunu ufak düzeltmeler için kullanmak bence en verimli olanı.
Evet gelelim AH+ anten tunere  veya Onur arkadaşımızın bahsettiği AT130 anten tunere.

Bu anten tuner için en güzel uygulama  ;

Çatıda üçgen veya dörtgen şeklinde bir kabloyu dolandırmak bir ucunu canlı tarafına bir ucunuda şaseye bağlamak suretiyle yapılan kapalı antendir.
Bu uygulamada antenin kapalı olması gürültüyü en az seviyeye indirir. Eğer anten için kullandığınız kablonun boyu uzun olursa mükemmel çalışır.

Her amatör antenini yapacak kadar bilgiye sahip olmalı . Burası kesin . Yanlız anten imal eden firmaların hakkını vermek lazım . Dolayısı ile eğer ekonomik bir engel yok ise çok bandlı imal edilmiş ticari bir anten bizim antenlerden daha fazla iş görür.

Bu veya benzeri konular ile ilgili bir gün karşılaşırsan çok daha detay veremem mümkün olacaktır.
Saygı ve sevgilerimle
İyi Haftalar

Emin
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 22:04:30
Ben en üst katta oturan ve çatıya sahip olan şanslı kişilerdenim. Çatı boyutları 9x11 mt, bu nedenle 30-40 mt çevre uzunluğuna sahip bir dörtgen yapabilirim. Bir manual veya otomatik anten tuner şimdilik işimi görecektir. Bunu bir denemek istiyorum. Elimde MFJ-259 da var, performansını ölçüp testlerimi yapacağım. Bir sonraki aşamada diğer opsiyonları değerlendirmeye alacağım.
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 22:11:04
Bir de şunu eklemek istiyorum: Eğer ben HF frekanslarında TX yapmadan şu aşamada sadece dinleme (RX) yapacaksam anten tuner ihtiyacım yok diye düşünüyorum. Anten tuner görevini aslında TX sırasında yapıyor. Yanlış mı düşünüyorum?

Daha somut konuşmak gerekirse, elimde Sony ICF-SW7600GR radyo var, bununla HF SSB dinlemek için anten tuner olmadan (en azından şimdilik) çatıya gereceğim 40 mt uzunluğunda bir dörtgen anten işimi görür mü?
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1CH - 30 Kasım 2014, 22:17:08
http://www.telsizciler.org/index.php/topic,29291.msg86396.html#msg86396
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1CH - 30 Kasım 2014, 22:20:18
http://www.telsizciler.org/index.php/topic,31718.msg98613.html#msg98613       
 
   sağ üst köşedeki arama kutucuğuna anten   tuner swr  yada merak ettiğiniz herhangi bir kelimeyi yazıp arattığınızda   daha önceden yazılan tartışılan konular karşınıza gelecektir   sakın  ( balun  )yazmayıda unutmayın.      kolay gelsin 73
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 22:32:05
Farklı görüşler var, dörtgeni yaparak en azından işe başlayayım. Anten tuner ekleyerek testlere devam ederim.

Katkılar için çok teşekkürler, 73.

Arslan Coşkun, TA1ICA
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 30 Kasım 2014, 22:41:33
Arslan Bey,

Sizin evin ölçülerine göre 40 metre oluyor. Köşelere bağlayacağınız direkleri biraz dışa doğru açılandırırsanız ve toplamda 41,5 metre tel çekebilirseniz, otomatik anten tuner yerine 1:4 balun bağlayarak amatör bantlarda çok memnun kalacağınız bir anten yapabilirsiniz. Ben iş yerimde buna benzer bir anten kullanıyorum. (Benimki dörtgen değil üçgen). 7, 14, 21, 28 MHz. amatör bantlarda sorunsuz çalışıyor. Aşağıda network analizör ölçümlerini bulacaksınız. Dörtgen olanlarını da ölçtüm. Sonuç aynı. Daha sonra balun yerine anten tuner bağlayarak 3,5 MHz. e de inebilirsiniz. AT-130 alırsanız 1.8 MHz. de de çalışır.

73

Bilal Ekmekci, TA8A
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 30 Kasım 2014, 23:41:48
Cahilliğimi mazur görün, neden 40 mt yerine 41,5 mt? 7'nin yaklaşık 6 katı olduğu için mi? Bir de çatıdan 2 metre yüksekte olması önemli mi? 1 metre yüksek olmasının bir mahzuru olur mu?

73

Arslan Coşkun, TA1ICA
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA2FE - 01 Aralık 2014, 00:05:29
Arslan Bey Selamlar,

Sorunuzun cevabı formülde saklı. :) Dalganın eleman üzerindeki ilerleme katsayısı.

Formülü bir aratın . Eğer bulamaz iseniz yazayım . Amacım sizi uğraştırmak değil. Eğer kendiniz bulursanız unutmazsınız :)
Yine burada olacağım .
Selamlar
Emin
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA2FE - 01 Aralık 2014, 00:15:57
Arslan Bey Selamlar,

Sizi fazla uğraştırmayayım .  Aşağıdaki linkte Bilal abi anlatmış. Bir okursanız üzerinden konuşalım .

http://www.telsizciler.org/index.php/topic,30352.msg91603.html#msg91603

Selamlar
Emin
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1BT - 01 Aralık 2014, 08:28:44
Hazır teknik bilgiler paylaşılırken.. AH-4 bir "anten coupler" dır, AT-130 ise "anten tuner" dir. Aradaki farklar nelerdir? Bir kaç çeşit tuner var ve her tuner her anteni tune etmiyor. Neden? Kullanıp tecrübe eden var mı?
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 01 Aralık 2014, 09:57:04
Burak amca,

AH-4 ve AT-130 tunerlerin ikisi de iç yapı olarak neredeyse birbirinin aynıdır. Kitaplarında da "Antenna Tuner" diye yazmaktadır.

Aslında Antenna Tuner, Antenna Coupler, Antenna Matcher aynı şeyi ifade ediyor. İsimleri aynı olsa bile farklı match yöntemi kullandıkları gibi, isimleri farklı olsa da aynı yöntemi kullananlar vardır.

AH-4 ve AT-130 tunerlerde anten hattına seri bağlanabilen bobinler ile, anten hattı ile şase arasına bağlanan kondansatörler bulunmaktadır. Her ikisinde de işlemci bobin ve kondansatörlerin bağlantı kombinasyonlarını değiştirerek empedans uygunlaştırma işi yapmaktadır. Bazan anten hattına seri bir bobin ve bir tane şaseye giden kondansatör ile L match yapabildiği gibi, kondansatörleri giriş ya da çıkışa bağlayarak değiştirmekte, bazan da giriş ve çıkışa ayrı ayrı kondansatör bağlayarak pi devresi ile anteni match etmektedir.

73

Bilal Ekmekci, TA8A
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 01 Aralık 2014, 10:46:55
Emin Bey,

Çok teşekkür ederim. İlgili linki okudum. Orada bahsedilen 300/frekans=dalga boyu hesaplarını biliyorum. Alınmak istenen frekansın dalgaboyu ile anten boyutlarının orantılı olması gerektiğinin de farkındayım. Ancak anten boyunun 40 mt, 41 mt, 41,5mt veya 10 cm daha kısa olması arasındaki farkları algılayamadım. Örneğin çatımda 40 mt anten koyabilecekken Bilal Beyin bana neden 1,5 mt daha fazla uzatma istediğini anlayamadım, o linkte bundan bahsedilmiyor, veya ben çok detay bilmediğim için anlayamadım. Yine 41,5 metre olarak ayarlanan antenin 40 mt, 20 mt, 15 mt ve 10 mt'yi sağlıklı alması gerektiğine nasıl karar verdiğimizi de anladığımı söyleyemem. Bunun bir açıklamasını yapabilir misiniz? Veya okuyabileceğim bir kaynak var mıdır?

73

Arslan Coşkun, TA1ICA
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 01 Aralık 2014, 11:56:11
Arslan Bey,

- AH-4 veya AT-130 gibi bir tuner kullanacaksanız 40 metre uzunluk sorun olmaz.
- AH-4 ya da AT-130 gibi bir tuner kullanmayacaksanız 1:4 balun kullanmanız lazım. Niçin? Çünkü bahsettiğimiz antenin empedansı 50 ohm değildir. Bu antenin empedansını 50 ohm kablo ve 50 ohm cihaz empedansına yaklaştırmamız lazım. Bu işi ya yukarıda bahsedilen anten tuner ile yaparsınız. Ya da balun ile yaparsınız. Balun ile yaptığınızda anteninizin ölçüleri uygun olmaz ise antenini istediğiniz frekansta çalışmaz.
- 41,5 metre antenin 40-20-15-10 metrelerde sağlıklı çalışacağına biz karar vermedik. Zaten öyle. Ölçtüğümüzde öyle çıkıyor. (Bakınız bu mesaj gurubundaki network analizör ile yapılan ölçüm)

Sonuç olarak, AH-4 veya AT-130 gibi bir tuner almayacaksanız anten boyunu 41,5 metre civarı yapmanız ve 1:4 balun kullanmanız lazım. Yerden yüksekliğe göre bu uzunluk değişebiliyor. Anteni biraz uzun yapıp montajı tamamladıktan sonra aşağıdan ölçerek boyunu tekrar ayarlarsınız. Eğer AH-4 veya AT-130 gibi bir tuner alacaksanız, kabloyu ne kadar çekebiliyorsanız çekin, anten tuner ayarlamayı yapacaktır.

Bu tip antenin AH-4 anten tunerle olan modelini evimde kullanıyorum, 1:4 balun ile yapılmış modelini iş yerimde kullanıyorum. İkisinde de bir sorunum yoktur.

Anten hesabı: 300/7050 KHz. = 42,55 metre Bu sonucu 0,97 veya 0,96 ile çarparak anten telinin gerçek boyutu bulunur. 42,55 x 0,97 = 41,25 Buna rağmen neden 41,5 metre diyoruz. Anten yerden 1-2 metre yüksekte olunca bu boyda SWR iyi oluyor. O sebeple 41,5 metre diyoruz. Sizin anten daha kısa veya uzun olabilir. Peki bu çarptığımız 0,96 veya 0,97 nedir?? Elektromanyetik dalgalar havada 300 bin km/saat hızla hareket ederler. Açık bakır telde ise daha yavaş hareket ederler. 0,96 veya 0,97 katsayısı bunun içindir. (Mesela koaks kablolarda ise daha yavaş hareket ederler. Bu katsayı koaks kablolarda 0,66 ya kadar düşebilir. Niye yavaş hareket ediyorlar diye sorarsanız bilmiyorum.)

73

Bilal Ekmekci, TA8A
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 01 Aralık 2014, 12:08:49
Bilal Bey,

Bu son mesajınızdaki hesaplamalarla konuyu anladım. Kusura bakmayın, ezbere gitmek istemediğim, konunun teorisini anlamak istediğimden size yordum. Anten uzunluğunu istediğim frekansa göre hesaplayabilirim artık. Elimdeki MFJ-259 ile de doğruluğunu test ederim.

Peki bu anten 40 mt'ye kadar bana çalışma imkanı verirken 80 mt ve/veya 160 mt için bu sınırlı alanda bir çözüm var mıdır? Trap vs kullanarak aynı çatıda 80-160 metreler kapsanabilir mi?

Bir de bu 41,5 mt dörtgen antenin empedansı normalde kaç oluyor ki biz onu 1:4 balun ile 50 Ohm'a düşürmek zorunda kalıyoruz? 200 Ohm mudur?
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 01 Aralık 2014, 13:57:57
Arslan Bey,

- Eğer AT-130 bulabilirseniz 40 metrelik antenle 1,8 ve 3,5 da çalışabilirsiniz. 1:4 balunla çalışacağım derseniz anten boyunu hesaplamanız lazım. Haliyle daha uzun olacaktır.
-Bu antenin empedansı 200 ohm civarında.

73

Bilal Ekmekci, TA8A
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1ICA - 01 Aralık 2014, 15:43:38
Bu 40 metrelik anten, tek sıra çekilen bir dörtgenin çevresinden oluşuyor. Bu dörtgenin örneğin 50 cm üstünden bir 40 metrelik dörtgen daha çekip bunları seri bağlamak mantıklı mıdır? Antende böyle bir mantık var mıdır?
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 01 Aralık 2014, 15:46:55
Arslan Bey,

Bu soru çalışmadığım yerden. "multi turn loop" diye google'dan aratıp bakmak lazım.

73

Bilal Ekmekci, TA8A
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1JA - 01 Aralık 2014, 16:53:24
Merhaba,

Bu konuda ben de bir kaç soru sormak istiyorum.
Bahsettiğiniz antende balun kullanılırsa, tunere, tuner kullanılırsa baluna gerek yok. Doğru mudur?
Tunerin tek yaptığı empedansı uygunlaştırmak mıdır?
Bu başka tip anten ve balun (unun) için de geçerli midir?

Kendi sistemimde kullanmak üzere anten yapmayı düşünüyorum, ancak sizler kadar şanslı değilim ve sadece küçük bir balkonum var.
(Zaten beni gaza getiren de Mehmet Beyin (TA5FA) balkonculuk yazıları oldu. Sağolsun, kendisi de sorularımı cevapsız bırakmadı.

Fazla uzatmayayım, HF bandlarda (40-10m benim için yeterli) kullanılmak üzere balık oltası anten yapacağım. Forumda, nette bulduğum bilgilerle;

13.5 metre 1.5mm izoleli kablo, 8 metre kamışa sarılacak.
9:1 balun (unun ?) ile RG58 kabloyla cihaza gidecek.

Soru 1:  9:1 balun kullanıyorum, yine de tuner kullanmam gerekiyor mu?
Soru 2:  balun çıkışında ayrıca BCI filtre veya "çirkin balun" kullanmam gerekir mi?
Soru 3:  7.kattayım, balkon demirinden başka topraklama yapılacak bir yer yok. Bu durumda cihaz (ve tuner) gövdesini  topraklamalı mıyım?

Bilal bey, konuyu böldüğümü düşünüyorsanız, silmenizi veya taşımanızı rica ederim.

teşekkürler...
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 01 Aralık 2014, 17:39:40
Murat Bey,

Bu antende tuner kullanacaksanız baluna, balun kullanacaksanız tunere gerek yoktur.

Tunerler ve balunlar empedans uygunlaştırırlar.

Soru 1:  9:1 balun kullanıyorum, yine de tuner kullanmam gerekiyor mu? Balık oltasında mutlaka tuner kullanmalısınız. Eğer Geniş aralıktan 50 ohma çevirebilen (AH-4 veya AT-130  gibi) bir tuneriniz var ise 9:1 baluna gerek yok. Fakat daha dar aralıktan çeviriyorsanız ayrıca balun da kullanmalısınız.
Soru 2:  balun çıkışında ayrıca BCI filtre veya "çirkin balun" kullanmam gerekir mi? Yalnız balun kullanamayacağımızı yukarıda yazdık. (BCI veya RFI için fazla önlemin zararı olmaz)
Soru 3:  7.kattayım, balkon demirinden başka topraklama yapılacak bir yer yok. Bu durumda cihaz (ve tuner) gövdesini  topraklamalı mıyım? Balkonda çalışacaksanız, anten boyu gerçek boydan kısa ise mutlaka toprak gereklidir. Balkon demirinin toprağından emin değilseniz başka bir çözüm de şudur. Çalışacağınız frekanslarda çeyrek dalga hesaplanmış kabloları tunerdeki toprak ucuna bağlayabilirsiniz.

73

Bilal Ekmekci, TA8A
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1JA - 02 Aralık 2014, 11:29:50
Peki cihaz ve tuner gövdesini ayrıca şebeke toprağına bağlamalı mıyım? (cihazların 12V Güç kaynağı ile beslendiğini düşünürsek)
Böylece şebeke toprağı, cihazlar ve anten şasesi birleşmiş oluyor bunun bir avantajı veya dezavantajı var mıdır?

 
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1A - 02 Aralık 2014, 11:41:00
Araya girerek bir soru sormak istiyorum.


 DC pass olmayan matchbox çeşitleri antendeki statik elektriği cihaza aktarırlar mı?



Yıldırım A.
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 02 Aralık 2014, 12:09:36
Murat Bey,

HF sistemlerimizin topraklaması birden fazla konu için gereklidir ve her birisi için yaklaşım farklıdır.

- Long wire, balık oltası v.b. gibi antenler kullanırken anten dibindeki sistem topraklanmalıdır. Bu topraklama anteni tamamlamak adına yapılır.
- Cihazların gövdeleri elektriki sebeplerle topraklanır. Bunun için şebeke toprağı yeterlidir.
- Cihazların şebekeye RF kaçırmaması için kullanılan filtrelerin topraklanması da gereklidir. Bu toprak için şebeke toprağı biraz yetersiz kalabilir. Ayrıca ve usulüne uygun olarak yapılmış ve çekilmiş toprak olursa iyi olur.

Yıldırım Bey,

Matchbox girişindeki veya çıkışındaki anten konnektörünün içini ve dışını avometre ile kısa devre yönünden ölçünüz. Bu ölçümler sonucunda her hangi birini kısa devre görüyorsanız bu matchbox statiği cihaza aktarmaz.

73

Bilal Ekmekci, TA8A
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1A - 02 Aralık 2014, 21:32:24
Bilal bey cevabınız için teşekkür ederim. O zaman L-match(kapasite seri, bobin paralel) istisnası hariç bilinen tüm matchboxlar(balanced olanlar da hariç olsun.)
antendeki statik elektriği cihaza aktarıyor.

Sorum şu: Nerede okuduğumu hatırlamıyorum fakat düşük güçler için matchboxın çıkışına, paralel olarak 500k lık karbon direnç atılmıştı.
Bu method gerçekten statiği toprağa akıtmada işe yarar mı?
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA1CH - 02 Aralık 2014, 21:59:44
kısa devre antenler   veya  balun takılı acık devre antenler  kısa devre okunan herhangi bir anten tuner diğer bir değişle  anten ucu şaseye  bir şekilde tabi burda anlatılan kısa devre aslında kısa devre demek değil orda bir bobinle  kısa devre oluyor    antenden gelecek istenmeyen statik elektriği cihaza vermeden toprak hattına yollar   biraz karışıkmı oldu ne :) 73
Başlık: Ynt: Anten Tuner ve Anten Boyutu
Gönderen: TA8A - 03 Aralık 2014, 11:50:48
Yıldırım Bey,

Dediğiniz direnç bağlama yöntemi kullanılabilir. Bu direnç statik elektriğin birikmesini önlemektedir.

73

Bilal Ekmekci, TA8A