Radyo Amatörü TELSiZCiLER için bir site
Ana Sayfa => Bir sorum var! *** => Konuyu başlatan: TA2VO - 29 Temmuz 2010, 18:59:40
-
Herkese ev ödevi:
1-Match nedir, çeşitleri nelerdir, hangi amaçlarla kullanılırlar?
2-Balun/unun nedir, çeşitleri nelerdir, hangi amaçlarla kullanılırlar?
3-Rf choke nedir, çeşitleri nelerdir, hangi amaçlarla kullanılırlar?
4-SWR nedir, ne anlama gelir, her şeyi çözer mi?
Ödevi yapanlar bizlerle de paylaşırlarsa çok memnun olur,yapmayanlarıda kınamayız,(yaşça) bizden büyüklerin ellerinden küçüklerin gözlerinden öperiz. Herkese kucak dolusu sevgiler. 73.
Ukalalığımdan yazdım kimse üstüne alınmasın.
Osman KIRATLI TA2VO
-
Sevgili Gökhan Bey,
Sizin ve Şua Bey'in çalışmalarının biliyorsunuz hayranıyım. Her gördüğümde bende başlıyorum malzeme aramaya, kafamda tasarımlar yapmaya... :)
Bence Türkiyede'ki amatörler arasında çok önemli işler yapan insanlarsınız. Lütfen böyle devam ediniz.
Amatör çalışmalarla ilgili görüş ve önerilerimizde yapıcı olsun, yıkıcı olmasın lütfen.
Saygılarımla, 73.
-
Merhaba Osman Bey, Sorduğunuz soruları bölerek cevaplamak isterim. Aslında hepsi ayrı ayrı forum konusu olacak kadar geniş yer işgal edecektir. Ben naçizane MATCH cevaplarımı aşağıya yazdım, eminim buna katkıda bulunacak arkadaşlar olacaktır, diğer maddeleri farklı başlıkta cevaplamak isterim
1-Match nedir, çeşitleri nelerdir, hangi amaçlarla kullanılırlar?
Match, eşleme, uyarlama demektir. Uygun olmayanları uygun hale getirme işlemi diyebiliriz. Mesela Cihaz çıkış empedansı-Kablo empedansı-anten empedansının, yani üç sistemin birbirine uydurulması da MATCH etme işlemidir, ya da Yagilerde Driven elemana sinyalin yüklenme, yani kablonun bağlanma şeklidir, bunu ayarlayarak en uygun SWR'yi bulursunuz, yani match edersiniz,
(http://www.macnaughtonart.com/halo_match.jpg)
Yada T şeklinde anten tüner devresi yapabilirsiniz
(http://www.open-circuit.co.uk/pic/ant80-t-match.png)
bunu Pİ devresi şeklinde de yapabilirsiniz:
(http://www.coaxialpower.com/technology/images/pi_net.gif)
Matchbox dediğimizde, masaüstünde, içerisinde ayarlı bobin ve kondensatör olan bir kutu düşünürüz, buradaki ayarlar ile SWR si uygun olmayan antenimiz ile ( SWR bozuksa empedans 50 ohm dan farklı demektir) çıkış empedansı 50 ohm olan cihazımızı MATCH ederiz.
(http://www.hamradio.co.uk/acatalog/MFJ-16010_lrg.jpg)
Atila, TA1DX
-
2-Balun/unun nedir, çeşitleri nelerdir, hangi amaçlarla kullanılırlar?
BALANCED= Dengeli, UNBALANCED= dengesiz demektir, enerji taşıyan çok damarlı kablolar, (yere-toprağa göre) üzerlerindeki gerilimlere göre adlandırılırlar. Her iki iletken de toprağa göre aynı gerilimi taşıyorsa bu DENGELİ (balanced) bir kablodur.
(http://www.atlascables.com/assets/images/illustrations/Balanced-Un-Balanced%20Type.gif)
Dengeli kabloların empedansı, 240 ile 300 ohm arasında değişir. Koaksiyel kablolarda enerji iç iletkende olup dış iletken toprağa bağlanacağı için, DENGESİZ (unbalanced) kablodur, Bunlarda çok farklı empedanslarda üretilebilirler. Koaksiyel kablolarda empedansı, iç iletkenin çapı ve iki iletken arasındaki izolasyon malzemesi (nin dielektrik katsayısı) belirler. Dengeli hatlarda empedans ise iki iletken arası mesafe ve gene aradaki izolasyon malzemesi belirler. ( http://www.svgkablo.com.tr/ta1dx/Kablo/kablo.htm )
Şimdi, toparlayacak olursak iki farklı kablo tipimiz var ve bir uygulamada bunları birbiri ile irtibatlamamız gerekiyor. Burada dikkat edilmesi gereken her iki kablonun yapısı:
dengeli hat-dengesiz hat Yani (BALanced-UNbalanced) veya X ohm empedanslı dengesiz hat ( UNbalanced)ile Y empedanslı dengesiz hat (UNbalanced).
Dengeli hattı dengesiz hatta bağlamak için (veya tersi) BALUN denen ara parça kullanırız, Burada amaç hem gerilim dengesini yakalamak, hemde iki kablo arasındaki EMPEDANSI eşlemektir. Bu nedenle 1-1, 1-4, 1-6 gibi farklı oranlarda balunlar mevcuttur. Genellikle 1 rakamı 50 ohm tarafı yani Dengesiz kablo girişini ifade ederken, 1,4,6 hatta 9 gibi rakamlarda dengeli girişin empedansının (4x50 ohm gibi) oranını belirler. Dengeli kısım, her zaman KABLO olmayabilir, Anteni de bir kablo gibi düşünebilirsiniz. Dolayısıyla, örnek, 240 ohmluk DİPOL anteni de doğrudan Koaksiyel kabloya bağlamak yani empedans ve gerilim eşlemek için BALUN kullanılır.
İki farklı empedanslı ( mesela 50 ile 75 ohm) Dengesiz hattı birbirine uyarlamak (match etmek) için de UN-UN ara parça kullanırız.
Selamlar, Atila, TA1DX
http://www.google.com.tr/images?um=1&hl=tr&rlz=1T4GGLL_trTR325TR325&tbs=isch%3A1&sa=1&q=BALUN&aq=f&aqi=g2&aql=&oq=&gs_rfai=
-
Öncelikle ben kendi adıma verdiğiniz güzel bilgiler için teşekkür ederim.
Kısaca özetlersek;
BAL-UN ve UN-UN'un dengeli ve dengesiz yük ve iletim hatlarının uyumunu sağlamak için kullanıldığını anladık.
SWRnin (Duran dalga oranının) cihazlarımızdan antene gönderilen gücün ne kadarının geriye döndüğünü ifade ettiğini gördük.
Bu aslında dalga teorisinde de bilinen bir durumdur, matematiksel teorik çözümlemelerde bile iletilen ve geri dönen genlik değerleriyle karşılaşırız. Eğer bu oran 1 veya yakın değerde değilse cihaza geri dönen güç zamanla cihazın çıkşlarına hasar verebilecek, ve uyguladığımız güçte kayba yol açacaktır.
Burada antenlerde bir göz atmalıyız diyorum. Çoğumuzun bildiği üzere anten bir rezonans devresinin maksimum ışıma yapacak şekilde geometrik düzenleme yapılmış halidir. Karakteristik frekansı ve civarında üzerine uygulanan enerjiyi, EM (elektromanyetik) enerji olarak havaya yaymakta veya aynı şekilde toplayıp elektriksel sinyale dönüştürmektedir. Farklı geometrilerle, temelde dairesel olan yayılma patternini (izini) değiştiriyoruz ve eliptik v.b şekillere getiriyoruz. Böylece bir yöndeki duyarlılığı oldukça arttırırken diğer yönlerde zayıflatıyoruz. Bunu sağlayan elemanlarda reflektör (yansıtıcı), director(yönlendirici) elemanlardır.
Diğer arkadaşlarımızda görüş ve önerilerini paylaşırsa sevinirim.
Saygılarımla, 73.
-
Bütün arkadaşlara selamlar.
Öncelikle bir kaç gündür burayı takip edemediğim için özür diliyorum. Başta Atila bey olmak üzere ilgi gösteren arkadaşlara teşekkürler. Umarım bu ödev hepimiz için faydalı olmuştur, bir şeyler öğrenmişizdir.73.
Osman KIRATLI TA2VO
-
Bütün arkadaşlara selamlar.
Öncelikle bir kaç gündür burayı takip edemediğim için özür diliyorum. Başta Atila bey olmak üzere ilgi gösteren arkadaşlara teşekkürler. Umarım bu ödev hepimiz için faydalı olmuştur, bir şeyler öğrenmişizdir.73.
Osman KIRATLI TA2VO
birşelerde öğretmişlerdir :-)
-
"Match nedir" deyince ben "impedance match nedir" diye anlıyorum.
Türkçe, empedans uyumu, herhangi bir empedansa sahip olan kaynağın, yine herhangi bir empedansa sahip olan bir yüke en fazla güç transferini sağlayabilen ve yansımayı en aza indiren düzeneğin (devrenin) oluşması halidir.
Kaynak ve yük empedansları her zaman saf rezistans -pure resistive- olmayacaktır.Empedans söz konusu olduğuna göre, empedans teriminin içinde real (gerçel,rezistif) ve imaginer (sanal,reactive) değerler bulunabilir.Gerçel değerlerin eşit ama sanal değerlerin (varsa) eşit ama ters işaretli olması durumunda istenilen empedans uymu ve kaynaktan yüke en fazla güç transferi sağlanmış olacaktır.
BAL-UN, dengeli bir transmisyon hattını (veya devreyi) dengesiz bir hatta, empedans uyumunu da (isteniyorsa) göz önünde bulundurarak sağlayan bir elektriksel düzenektir.
UN-UN, dengesiz bir transmisyon hattını, yine dengesiz bir hatta bağlamaya yarayan bir -adı un-un olacaksa,bence gereksiz-devre elemanı, düzenektir..Adı UN-UN olacağına, "matching circuit" olsa daha doğru olurdu.
RF Shock, RF (radyo frekans) akımınının geçmesine engel olan bir devre elemanıdır.Bobinden müteşekkildir.RF, uzun yolları sevmez.Kestirmeden gitmek ister.Kendisini yormayacak,zorlamayacak kısa yolları tercih eder.Bir devrenin herhangi bir kısmına RF işaretlerinin gitmesini istemiyorsak oraya bir RF shock koyarak yolunu tıkayabiliriz..
SWR iyi bi şe değildir.Ben kendisini bi türlü sevememişimdir."Standing Wave Ratio" kelimelerinin kısaltılmışıdır.Duran Dalga Oranı anlamına gelir.Transmisyon hattında duran dalga oranı ne kadar yüksekse, empedans uyumsuzluğu da o kadar fazla demektir.Uygun değerde olması her şeyi çözmez.Hiç olmaması tabi ki en büyük temennimizdir.Onun olmaması, vericiden gönderdiğimiz gücün tamamen neşredildiği(?), geriye, vericimize yansıtılmadığı anlamına gelir.SWR değeri yüksekse, vericinin ürettiği güç anten tarafından tamamiyle neşredilememekte, SWR büyüklüğüyle orantılı olarak geriye, vericiye yansıtılmakta/dönmektedir. Bunun tersini de düşünebiliriz.Antenimizin SWR değeri iyi ise, antenimize ulaşan sinyaller antenimizde bir gerilim/akım oluşturmakta ve alıcımızın giriş devrelerine uyumlu bir şekilde girmektedirler. Aksi halde, alıcı antenimizde endüklenen gerilim(antene ulaşan sinyaller) alıcının giriş devreleri tarafından geriye yansıtılmakta ve bir işe yaramamaktadırlar)Buna rağmen her şey halledilmiş değildir tabi ki..Uzatmamak için burada kesiyorum.
Sayın TA1PB nun hortum benzetmesine de katılıyor ve böyle bir açıklama tarzı bulduğu için tebrik ediyorum.
73 de TA7IV
-
ben mandala basar konusur gecerim...
-
Genellikle "mandala basıp konuşup geçtiğimiz" için, amatör literatürlerde Türk Amatör'leri olarak adımız geçmez..Hep birileri bulur, bizler de iyi-kötü kullanmaya çalışırız..