Konu: Haydi Okuyalım.

[TA8A]

Hiç merak ettiniz mi? Daha önce hiç duymadığımız "HÖTTÖROMANKES" kelimesini anında okuduk fakat neden eski yazıdan "Harf devrimi" yapılarak elde edilen diğer yazıları okuyamadık?

TA1ACX Ahmet bey "Harekeleri olmadan okuması biraz zor" demiş. Buradan kopya çekebilirsiniz.

[TA1CX]

Bilal Bey Şu An Kullandığımız Alfabede her şeyi Yazdığımız Gibi Okuyup Telaffuz Ediyoruz. Diğerinde ise Bir harf bazen 2 harf yerine geçiyor veyahut 2 harf 1 harf yerine gibi. Yazma ile okuma farklı.

En güzeli okunduğu gibi yazılması ve yazıldığı gibi okunması.

[TA8SMA]

ANADOLU OSMANLI TİMURYOLU
İKİNCİ MEVKİİ
HAYDARPAŞADAN BOSTANCIYA
            VEYAHUT
BOSTANCIDAN HAYDARPAŞAYA 

      olması lazım.

[TA1CD]

imar, kira, rüzgar, cari, sadık vs.. çoğaltabiliriz. Bu kelimeleri herkes okuyabilir. Türkçe ile yeni tanışmış, bu kelimeleri daha önce duymamış kişiler için doğru telafuzu imkansızdır. Ezber gerektirir. Okuma ezber işidir. İnsanlar şekilleri hafızasına alır ve ezberlediği şekilde seslendirir. Japonca, Çincedeki gibi. Alfabelerin birbirlerine üstünlüğü niye olsun. Önemli olan yazacak, okuyacak şeye sahip olmaktır. Zarfı bırak mazrufa bak derler eskiler.

Recep Tezkol

[TA1CD]

Elifba'dan alfabeye geçiş yıllarında yayımlanan "Muallimlerle mahsus Yeni harfler-le Turkçe okuma yazma dersleri" kitapçığı. PDF olarak indirebilirsiniz.

https://archive.org/details/muallimlerlemahs0001di/page/n30

[TA8A]

Yukarıda harf devrimi yaptığım örnekleri okurken zorluk çekmemizin sebebi, eski yazı harflerdeki sessiz harf eksikliğidir. Eski yazıyı okurken sessiz harfleri kendinizin geliştirmesi gerekiyor. Bu durum TA1CD Recep beyin de belirttiği gibi ezber gerektirir. Yani neredeyse her kelime ezberlenmelidir.

Her kelimeyi ezberlemek, bize, yani yeni alfabe ile okuma yazmayı öğrenenler için farklı ve anlamsız gelse de bir İngiliz, bir Amerikalı, bir Arap için normaldir. Örneğin;

İngilizce "BOOK" olarak yazılan kelimenin okunuşu "BUK" tur. Fakat yine içerisinde iki tane O harfi bulunan ingilizce "BLOOD" kelimesinin okunuşu "BLAD" dır. Ne oldu da iki "O" harfi bir defasında "U" olarak okunurken diğerinde "A" olarak okundu?!

İngilizce "CIRCUIT" kelimesi "SÖRKIT" diye okunur. İçinde iki tane "C" harfi var. Birinci "C" harfi "S" diye okunurken, ikinci "C" harfi "K" diye okunmaktadır.

Bu örnekleri siz çoğaltabilirsiniz.

Her kelimenin okunuşunu ayrı ayrı ezberlemek kolay değildir. Amerikan filmlerinde görürüz. Okullarda (liselerde bile) "heceleme" yarışmaları yaparlar. Öğretmen çıkar "SÖRKIT" der. Öğrenci de duyduğu bu kelimenin harflerini tekrar eder. Bunun gibi farklı metodları eğitim sistemlerine eklemişlerdir. Yazıları doğru okuyabilmek için her yeni duydukları kelimenin yazılışını da ayrıca öğrenmeleri gerekir. Böylece hayatlarının sonuna kadar okuma yazma öğrenmeye devam ederler.

[TA8A]

Eski yazı harflerde "SESLİ HARF" eksikliği okuma zorlaştırmanın yanı sıra, anlam farkını değiştiren yanlış okumalara da yol açabilmektedir. Aynı şekilde, eski yazı harflerin temelinin alındığı Arapçada da sesli harf olmadığından bu tür yanlış anlam veren okumalar olmaktaydı.

Bu gündelik yaşamda çok fazla önemli olmasa da iş kutsal metinlere geldiğinde çok fazla sıkıntı çıkmaktaydı. TA1ACX Ahmet beyin de belirttiği gibi "Harekeleri olmadan okuması biraz zor". Zorluktan daha önemlisi "YANLIŞ" okumadır. Her kelimeyi ayrı ayrı ezberlemek bile bu yanlışlığı ortadan kaldırmamaktadır.

Mesela dili Arapça olan fakat harekeler eklenmemiş aşağıdaki kelime, yazımı her seferinde aynı olsa da tek bir şekilde okunmamaktadır. Bulunduğu cümledeki anlamına göre üç farklı şekilde okunmaktadır. Bu fark, TA1CD Recep beyin yukarıda belirttiği bizdeki "imar, kira, rüzgar, cari, sadık" gibi kelimelerdeki telaffuz farkı kadar küçük bir şey de değildir. Aşağıdaki Arapça kelimenin her farklı okunuşta anlamı da değişmektedir. Yani aşağıdaki kelime her seferinde aynı yazılsa da bu kelimenin üç ayrı okunuşunu ve her ayrı okunuşun anlamını da bilmelisiniz. Kelimeye bakalım:

علمني

Bu kelimeye (Harf ekleyip çıkarmadan) harekeler ekleyerek oluşan anlamını ve bu üç farklı okunuşun nasıl olduğunu aktarayım.

1) عَلِمَنِي (Beni bildi) (OKUNUŞU: alimeni)
1) عَلَّمَنِي (Bana öğretti) (OKUNUŞU: allemeni)
3) عَلِّمْنِي (Bana öğret!) (OKUNUŞU: allimni)

Arapça alfabede hareke yok! (Ben harekeleri yukarıda okunuş farklarını açığa çıkarmak için kullandım.) O zaman ben bunun doğrusunu nereden bileceğim? Eğer bu kelimenin içinde bulunduğu cümleyi anlarsanız, veya hiç değilse cümlenin içinde geçen diğer kelimelerin doğrusunu bilirseniz, bu 3 ihtimalin hangisinin doğru olduğunu bilebilirsiniz. Ama siz Arapçayı yeni öğreniyorsanız ya da anlamını bilmeden okumaya çalışıyorsanız o zaman vay halinize!! Karşınıza 50 ye yakın okuma varyasyonu çıkar.

Peki hareke nedir? Hareke sistemi 8. yüzyılda Halil ibni Ahmed (El Farahidi) tarafından oluşturulmuştur. Harekelerin amacı Arap alfabesinin sesli harf eksiğini kapatmak, böylece Kuranı Kerim'in "DOĞRU ANLAMI İLE" okunmasını sağlamaktır. Çünkü harekesiz Kuranı Kerim, ana dili Arapça olan farklı topluluklar tarafından anlamını değiştirecek kadar farklı okunabilmekteydi. Kuranı Kerim hariç hâlâ Arapçada hareke KULLANILMAMAKTADIR.

Yukarıda yazdıklarımdan sonra Arap alfabesinin Arap dili için bile yeterli olmadığı sonucuna ulaşabiliriz. Yeterli olsaydı kutsal metinlerin "DOĞRU OKUNMASI" için hareke sistemi geliştirilmek zorunda kalınmazdı.