Konu: Kristal frekansları..

[TB5X_SK]

Şöyle bir sorum var;



Şemadaki gibi basit bir devre yapmak istesek buradaki kristalin (band planında) cw için olan bölümüne denk getirmek için uygun kristali nasıl bulabiliriz?

Veya neden piyasadaki karistaller belirli frekaslarda?
Örneğin 40 metre için 7.159 - 7.168 - 7.200 mhz kristaller mevcut piyasada. Bu frekansların bir özelliği mi vardır?
Atıyorum 7.010 , 7.023 veya 7.028 gibi kristal olamaz mı?
Başka bir deyişle istenilen frekanslarda kristal üretilemiyor mu?

Sevgili TA1CD Recep Beyin sitesinde resimdeki gibi kristalin içini dikkatlice açıp CD kalemiyle boyayarak frekansını bir miktar kaydırmak mümkün olduğunu okumuştum.
Bunu denemedim ve ne kadar kaydırabileceğini bilmiyorum.
(Frekansını yükseltmek için zımparalama, düşürmek için de kurşunkalem veya CD kalemiyle karalama yöntemi varmış. Bu amatörler alem millet valla.. :) )



Elinde böyle frekanslara ait 20m, 40m 80m atıl durumda kristali olanlar varsa yapmakta olduğum bir proje için lazım. Hibe yada ücreti mukabilinde talibim..

Yorum bilgi ve açıklamalar için şimdiden teşekkürler..

73

[TA3ALS]

En iyi sonucu Japon yapıştırıcı veriyor diyorlar. Kürdanın ucu ile küçük küçük sürülüyor.

[TA5AE]

Tabiki var hocam.
EBAY da amatör cw  için set halinde 5khz aralıklı olarak bazen  bulursunuz (30m bandı için kristal seti her zaman mevcut) ve bir setin fiyatı,   gümrük duvarını kesin deler.  Haftalık ebay da  biraz gözümüzü yormak yeterli.
Lakin nedeni bilinmez. Satıcılar 2-3 tane ABD menşeli ve hepsi de Türkiye ye ürün göndermiyor.
Anladığım şey,  bu kristal işi ticari seri üretim harici USA menşeli. Bunlarla uğraşmaktansa  DDS daha avantajlı.
Lakin portable cw bandı çalışması için DDS bataryayı fena bitiriyor.
3525 - 7025 - 10125 - 14025 khz büyük kılıf olanından ucuz yollu bulunsa,  set almaya  gerek yok.

[TA2GC]

Kristal'den beklenen eşinden daha sadık,en iyi saatten daha dakik olmaktır, bir avuç kristali bir kaç dolara almak kabildir,kristalin kalitesini kesildiği yer belirler AT kesim XT kesim gibi Kasaplarda gördüğümüz Dana haritasına benzetirsek 250....650 dolara SC kesim kristal almak mümkün,kristalden beklenen sadakat ne yazıkki ,ısıl kararsızlıkla baltalanır,buraya kadar genel idi,,,

70 li yıllardan 90'lı yılların ortasına kadar Dan kristal ,KVG,Toyocom gibi firmalar sizin arzu ettiğiniz frekans ve biçimde keser yollarlardı, bir haftada isterseniz örnek 100 dolar,1 ay bekleyebilirseniz 10 dolar, aylarca beklemeyi göze alırsanız Cent'e düşer idi,röleler için bir sürü kristal kestirmiştik zira amatör olduğumuz yıllarda PLL'li röle mevcut değildi.

bende yıllarca oynadım kristallerle söylenilen tüm yöntemleri tek tek denedim,kristal kısa bir müddet sonra osilasyonu bırakıyordu bir dahada çalışmıyordu,rahmetli Ahmed Tanyel hocamdan öğrenip hemen denediğim metod ise Tetra Klorüre batırıp çıkarmak,bu en iyi yöntem idi,zira kristalin üzerinde herhangi bir kirlilik bırakmıyordu,ve kristal uslu uslu çalışmaya devam edebiliyordu..

örnek 7.200MHz kristal buldunuz 3 yada 4 adet paralel bağlayarak,serisine Trimer kondasatör bağlayarak frekansı 15 KHz'ye kadar yukarı çekebilirsiniz, serisine ayarlı bir bobin takarsanı 15 KHz aşağı çekebilirsiniz,ticari uygulamalarda hoşça bakılmayan VXO amatör uygulamalardaki kayma göz ardı edilebilir....

[TA3ALS]

Eğer resimdeki gibi nostaljik birşey düşünmüyorsanız başka çözümler de var, örneğin çok kararlı düşük frekanslı bir vfo yu bir kristal osilatör ile mix etmek gibi.
Bilindiği gibi düşük frekanslarda çok kararlı vfo' lar yapmak mümkün. Örneğin 600-700 KHz arasında çalışan fetli bir kolpits osilatörü 6400KHz kristal osilatörle mix edip süzerseniz, 7000-7100 KHz arası çok kararlı bir vfo ya sahip olabilirsiniz.

[TA1CD]

Üücbej sene önce ucuz 14mhz kristal bulmuştum. Bu kristallerden osilatöre bir tane bağladığımda çıkışta 14mhz görülüyordu. Ardından kristalleri paralel olarak birer birer arttırdım. Her arttırmada frekans 3-5 khz yukarı kaymıştı. Yani 1 kristal ile paralel bağlı 10 kristal aynı frekansta çalışmıyordu. Size kesin rakamlar ve bunun nedeni konusunda bilgi veremiyorum. Çünkü bilmiyorum :)

Selamlar,
Recep

[TA1LC]

Arkadaşın dedigi dogru. Neticede aralarından en aktif olanı devreye giriyor. Teker teker komutatör  ile degiştirseniz aynı neticeyi alırsınız.

[TB6BHK]

Mehmet Divili Bey

Kristal taşlanması sanırım  eski,   askeri tip,  kuvars kayalardan kesilmiş  FT-243   kristallere ait olabilir.  Taşlama işini biz yapıyoruz diyen             personellerle konuştuğum olmuştu. 

Kristale seri kondansatör koymak frekansı yükseltiyor. Kristale parelel  kondansatör ise frekansı düşürüyor. Bunu CB cilerin faal olduğu yılarda 40 kanal CB yi 80  kanal yapmada kullanırlardı. Tabii ölçüyü aşmamak şartyla.
Eski yıllarda bazı amatörler tek lambalı verici kullanırlar ve kristale çok yüklenirlerdi. Zavallı kristal ısınır ve hatta yanabilirdi. Kristal yanmasın diye kristale seri ufak bir lamba bağlayan olurdu. Bu lambanın ışık verdiğini de görmüştüm.

73   Hüsnü Köktürk

[TB6BHK]

Recep Tezkol Bey
Eşit frekanslı ve parelel bağlı kristallerin orijinal frekansı kaydırdıklanını söylemişsiniz ve sebebini bilmiyorum demişsiniz.

Acizane bu konuyu biraz düşündüm şu neticeye vardım.
Malum, her bir  kristal iki metal levha arasında duruyor. Bu demektir ki her kristal aynı zamanda bir kondansatör oluyor. Kapasite değeri kristalin fiziki yapısına göre değişiklik gösterebilir.

Bir kristalin kapasitesi 5 pf  ise  2 kristalin ki 10 pf yapacak.  Herbir parelel bağlamada kapasite 5 pf artacak. Elektronikte kapasite arttıkça  frekans azalmakta

Aşağıdaki linklerde buna ait çalışmaları görüyoruz.  Bazı amatörler çift  kristali osilasyonu güçlendirmek kastıyla yapıyorlardı. Linkteki çalışmalarda ise frekans stabilizasyonundan bahsediliyor
Kısaca yazar  10.15 MHz ik iki kristal kullanınca frekans 10.14 olmuş
13.000 MHz  kullanınca   12.91 MHz rakamına inmiş

  http://electronics-diy.com/electronic_schematic.php?id=930
  http://electronics-diy.com/schematics/930/diagram-supervxo.gif
http://yb0ah.tripod.com/homebrew/project/semicon/supervxo.html

2x 10.15MHz

73,   Hüsnü Köktürk    husnu66tr@yahoo.com

[TA1LC]

Hüsnü bey  501 KHz kristal var bunu nasıl  500 KHz yapabilirim?

[TA1CD]

Hüsnü Bey,
Üzerinden uzun zaman geçti. Yaptığım çalışmanın sonuçları konusunda kesin rakamlar veremiyorum. 14.000khz kristalleri paralel bağlayarak 40khz  kadar yukarı kaydırdığımı, bobin kondansator ile vxo yaptığımı çok iyi hatırlıyorum. Amacım bir şeyleri ispat etmek değil. Aynı şeyleri de tekrar denemeye zamanım-enerjim yok. Zamanı olan, merak edenler deneyebilir.  Paralel bağlı kristaller ile geniş frekans aralığında çalışan vxo yapılabildiğini (denediğim için) biliyorum. Belki işe yarar diye söylemiş oldum.

Selamlar, Saygılar.
Recep Tezkol

Not: Bu forumu seyrekte olsa takip ediyorum. Son zamanlarda laf ishaline tutulmuş biri mesajların arasına  olur olmaz serpintiler bırakması nedeniyle soğudum. Sanırım bu son mesajım olacak. Bilal Bey benim forum hesabını lütfen kapatınız. Teşekkürler.

[TA8A]

TA1EH Yüksel Mert hesabı "Anlamı açık olmayan, laf ola beri gele türünden, diğer amatörleri aşağılayan, onlara karşı büyüklük taslayan ve kimseye bir şey vermeyen mesajları sebebiyle" 30 gün süreyle askıya alınmıştır. Tekrarı halinde temelli kapatılacaktır.

Bilal Ekmekci, TA8A

[TB6BHK]

Yüksel Mert Bey

Siz çok deney yapmış, masa başı çalışmalarınız olmuş birisiniz.  Size karşı zihinde kalmış cümlelerle  değilde deneysellerle cevap vermek yerinde olacak.
Resmini koymuş olduğunuz VLF özel kristali bile rezonansa getirebilmek pek öyle basit olmayacak.

Çok özür, bana biraz müsade, elimdeki şu kristallerle biraz çalışma yapayım, bir netice alabilirsem inşallah yazarım
100.110 KC         120 KHz      151 KHz??    1000 KHz
sağlıcakla     Hüsnü Köktürk

[TB5X_SK]

Güzel bilgiler öğreniyoruz derken konu nereden buralara geldi anlayamadım.

Sanırım bilenin bilmeyene, Bilmeyenin de bilene saygıda kusur etmemesinden geçiyor çözüm.

Neyse..

Teşekkürler bilgileriyle destek olan tüm arkadaşlara..

73

[TB6BHK]

 Değerli arkadaşlar
Şu şu kristaller üretilmiş midir?

Aşağıda şu anda satışı bulunan amatör frekanslı kristaller ki Üretim tarihi taa 1941 lere dayanır. Bu tarih benim elime geçen oldukça iri  ayak uzunluğu hariç [ 4cm   5.5cm  1.5cm] standart marka 6280KC lik avuç içini dolduran bir kristalin arkasındaki yazılar. İlaveten seri no bile koymuşlar. Hatıra kabilinden yıllar önce hurdalıktan almıştım.
Eski yıllarda bazı... kullanıcılar aman kristalim bozulmasın diye olanca gayret sarfederken hurdalıkta el değmemiş kristaller icabında  orijinal kutularında sıra sıra  dizili olarak alıcı beklerlerdi. Kristali kim ne yapsın?. Hurdalıkta çok da  cebinizde ateş olabilirdi. İstanbul dan  geleceğin amatör adayları Ankara ya gelir  gelir bu kristallerin amatör frekanslarını toplayıp giderlerdi. Amatörlük yoktu ama gençlerimiz amatör frekansları tanır, tek lambalı portatif vericilerle maniple yaparlardı. Ben amatör frekansları bilmezdim. Öylede devam etti
Aşağıdaki adreste bu eski  3-4cm.. ebatlı kristalerin halen satışı devam ederken bazı firmalar özel kristal imal siparişini kabul etmediklerini, beyan ediyorlar.
 
 http://www.af4k.com/FT171_crystals.htm

  7010, 7014, 7015, 7018, 7028, 7030, 7032, 7035, 7037, 7038 kHz
   7040, 7042, 7045, 7047, 7050, 7052.7, 7055, 7058, 7060 kHz
   7107, 7110, 7112, 7114, 7120,7122, 7123, 7143, 7146, 7159 kHz
  7160, 7190, 7200, 7252.5, 7255, 7260, 7280, 7285, 7290, 7293 kHz
  7295,
73    sağlıcakla     Hüsnü  Köktürk  husnu66tr@yahoo.com

[TA3IHD]

Bluemavi de var;
        Kristal frekansları:           Fark frekansı:
1-) 23040khz- 16000kHz    =     7040 kHz         

2-) 27025kHz-20000kHz     =     7025 kHz   

Bluemavi de mevcut bu kristalleri mixer de karıştırıp CW sinyallerni elde edebiliriz.

[TA1LC]

Bilal Bey biraz rekabet havası katmak için sehven olmuş olabilir. Kötü niyet yok. Memleketimin okul -üniversite alışkanlıkları kalmış belkide.