Konu: PLL sentezleyici VFO sinyalinde titreme..

[TA3IHD]

Arkadaşlar, aşağıdaki linkten takip edeceğiniz gibi
"http://lpistor.chez-alice.fr/synthenew.htm".  Burada belirtilen devrenin "40m" versiyonunu yaptım ancak VCO frekansında 10-50Hz gibi düzensiz olarak sürekli dalgalanmalar meydana geliyor.

Burada buna sebep olabilecek kısım MC145170 PLL entegresinin çevresindeki direnç ve kondansatörler gibi geliyor bana. ancak dirençleri bilinçsizce değiştirmek istemiyorum.
Ayrıca entegre sağlam başka markalarla test ettim.
Bu konuda yardımlarınızı bekliyorum. 73..

[TA5AGC]

Hulusi bey merhaba,
TL071 çıkış gerilimini (pin 6) scop ile izleme imkanınız varmı ? ... burası Vcc/2 civarında olmalı. (6 volt)

[TA8A]

Dündar Bey,

Görünen o ki PLL kilitlemekte zorlanıyor. Bunun en büyük sebebi de VCO yu kontrol eden voltajın aşırı kazançlı üretilmesidir. Aşağıda anlattıklarımı kontrol etmekte fayda vardır.

Öncelikle L1 bobinin değeri orjinaline göre yüksek ise ve siz bunu CA1 trimmerinin değerini çok düşük tutarak düzeltmişseniz, yani osilasyonu yapan bu LC devresinde C çok küçülmüş ise, sizin varikapınızın değişim adımları çok artar ve bu kazancı yükseltir. CA1 trimmerinin yarıdan daha küçük pozisyonda olmadığını bir kontrol ediniz.

Devre şemasında MC145170 ve TL071 civarında bulunan ve üzerinde değer yazmayan ve her banda göre değişen R ve C değerlerini bir kontrol etmek lazım. Biri ya da bir kaçı yanlış olabilir.

Eğer bunlar doğru ise kullandığınız varikapın 11EQS04 olup olmadığına bakmak lazım. Eğer varikap bu değilse sizin kullandığınız ile 11EQS04 arasındaki farkların ne olduğuna bakmak lazım. Bu farklara göre varikapa yakın olan R ve C değerlerinde değişiklik yapmak icap edebilir.

Bir PLL devresinde VCO kontrol voltajı en iyi şu şekilde ayarlanır. Öncelikle kullanacağınız frekans bandının tam ortasına PLL devresi ekrandan ayarlanır. Örneğin, 7000-7200 aralığı için 7100 KHz. e gelinir. Osilasyonu yapan LC devresinde C yarıya getirilir. VCV yani varaktör kontrol voltajı hattına bir ölçü aleti bağlanır. Sizin şemada TL071 in 6 nolu bacağı. L bobini yavaş yavaş bir tarafa doğru ayarlanırken VCV voltajı takip edilir. L bobinini çevirdiğimizde voltaj oynamıyorsa burada durulur ve bu değer yazılır. Mesela 6 Volt. Sonra L bobini diğer tarafa çevrilir ve yine VCV voltajı oynamaz hale gelmeye başlayınca buradaki değer de yazılır. Mesela 1 Volt. Aradaki fark hesaplanır. 6-1=5 Volt. İkiye bölünür 5/2=2,5 Volt. Bu değer en düşük voltaja eklenir. 2,5 + 1 = 3,5 Volt. L bobini çevrilerek VCV voltajı 3,5 volt yapılır. Eğer L bobini sabit ise (bazı profesyonel cihazlarda böyledir) yukarıda bahsedilen ayarlar C trimmeri ile yapılır. Ayar tamamlanmıştır.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA3IHD]

Herkese çok teşekkür ederim.

Luc Pistorius'a da yazmıştım. O da hemen hemen aynı cevapları vermiş.
Ancak bir önceki aynı cihaz olan 14 MHz sentezleyicidede benzer sorunda  2SK937 osilatörün MC145170'i beslediği kondansatör 3p3 idi. Onu 100p yapınca titreme durdu.
Bunda ise 2SK937 fet'inin gate'ine bağlı 10p kondansatörü topraklayan ve değeri 10p olan diğer kondansatörü 10p den 33p ye çıkarınca titreme durdu.

Aslında titreme o kadar yanıltıcıki sentezleyici kitleniyor ve kabaca işlevini görüyor. Ancak titreme okadar küçük değerlerdeki 10-20 Hz gibi,  RX dinlemede, konuşan kişinin sesi hafifçe dalgalanıyor. Buda rahatsız edici oluyor.
Sanırım kullandığımız kondansatör ve dirençlerin düşük kaliteli oluşu bu hassas devrelerde kendini gösteriyor. Bizim yaptığımız ayarlar bu hataları düzeltmeye yönelik oluyor.
Aslında bu devreyi yapan arkadaşların başına bunlar gelecek. Her devre ayrı bir macera.
73..

[TA8A]

Dündar Bey,

Halletmenize sevindim. Fakat her iki devrenizde de aynı sorunu yaşamanız beni düşündürdü. Şemaya biraz daha baktım. Yaptığınız düzenleme osilatörün değişimlere cevabını yavaşlatan bir çözüm. Frekans değiştirirken yaşayabileceğiniz gecikme sizi rahatsız edebilir. L1 bobini bir toroide sarılı görünüyor. Aynı toroidi kullandığınızda değer fazla değişmeyecektir. O sebeple L1 bobinini kafamızdan atınca geriye sadece varikapo diyot kalıyor. Bana aşağıdaki üç şeyi bildirebilirseniz biraz daha çalışırım.

1- Kullandığınız varikapın numarası nedir?
2- VCV volotajı maksimum ve minimum ne oluyor?
3- VCV voltajının maksimum ve minimum değerlerinde okuduğunuz frekans değerleri nedir?

Sağlıcakla kalınız.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA3IHD]

Bilal Bey,

VCV voltajı "TL071 in 6. bacağında" 7000 Khz de 6,80V; 7200Khz de ( Max. değer) 2,75V
ayarlar bölümünde 7100Khz de 4,4V olması gerekir diyor. Bende 4,4V yapıyorum.
Aynı osilatörün  Forty2 deki C2, C3 karşılıkları 33p. 33p değeri çalıştırıyor. 10p çalıştırmıyor. Ayrıca burada C5 3p3 denmiş, çalıştırmıyor, 30-100p çalıştırıyor.100p de zaten aynı osilatörün forty2 karşılığı. Ayrıca hem bundaki C30, hemde forty2 deki karşılığı olan C101 1μF dan küçük olursa kilitlenmeyi geciktiriyor.  Sebebini bilemedim, ancak uygulamada böyle olursa şu andaki gibi gerçekten mükemmel bir cihaz oluyor.
Ayrıca 11EQS04 yerine BB cinsi varaktör kullanıyorum. Pek çok varaktör denedim, çalıştıran varaktör özelliği şu (varaktör test cihazı ile ölçüm yaptım) : Min. 35p, max. 50p olan varaktörler kilitliyor.
Belki 11EQS04 olsa bunların hiçbirisi olmayacak. Sonuçta devre farklı elemanlara göre tadilatlı bir devre oluyor.
(((11EQS04 diye gönderilen varikaplar çalıştırmadı. Bunları ölçtüğümde kapasitelerinin standar 1V altında 190P olduğunu gördüm. Demekki farklı, fakat şeklen benzer diyotlardı.)))
Şu haliyle hem kilitlenme kulakla farkedilmeyecek kadar hızlı hem titreme yok. Sonuç mükemmel.  73..

[TA8A]

Dündar bey,

Yazdığınız voltaj değerlerine göre fazla geri besleme yönünden bir sıkıntı görünmüyor. Acaba 7000 ve 7200 KHz. de değil de, PLL'in kilitlemeyi bıraktığı alt ve üst değerlerde voltajlar ve frekanslar ne oluyor acaba? Ölçme imkanınız olursa çok sevinirim.

Ben 11EQS04 çalışıyorum. Sonuçları yazarım.

Sağlıcakla kalınız.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA3IHD]

Bilal bey,
işin ilginç yanı sinyal titrerken cihaz kilitlenmeyi bırakmıyordu. kilitlenme devam ettiği halde 10-20Hz gibi çok küçük bir sinyal değişikliği olduğu halde kilitlenme devam ediyordu. Ancak bahsettiğim değişikliklerden sonra şu anda mükemmel ve çok hızlı bir bir kilitlenme mevcut yani enkoderi çevirdiğiniz sürece frekansları sorunsuz tarıyor.
Bana 11EQS04  diye şekli benzeyen ancak kapasitesi çok fazla bir varaktör göndermişler, 190p. Sizdeki 11EQS04 ün 1V altındaki kapasitesi nedir?
Benim cihazı Kilitleyen varikaplar 35-50P kapasteye sahip olanlar.
Aşağıda bugün hazırladığım 2 adet sentezleyici, 1 adet RX-TX katı. Elimdeki bakırlı plaket bittiği için ikinci RX-TX kartını basamadım.

[TA1CH]

Hulusi usta plaketleri cok güzel cıkartıyorsun şu işin sırrını bir anlatıver bizde yapalım  ben ya  yaparken ütüyü bozuyorum ya asitten plakette bakır kalmıyor nedir bu işin sırrı  ustam .

[TA3IHD]

Mesut bu işin sırrı yok.

Sır dediğin dünyanın uyguladığı yöntem. "Pozitif 20".  Ütü çok amatörce. Pozitif 20 ise biraz daha profesyonelce. Şimdi tam zamanı Yaz güneşi bu iş için çok uygun. Ayrıca eğer asit yerine "Demir 3 klorür" kullanırsan daha olumlu bir erime elde edersin.

Pozitif 20 yi plakete sık. sonra kurut. Şeffaf asetata devreyi bas. Bu görüntüyü plakete camla bastırarak sabitle. Saat 13-14 güneşine 2-2,5 dakika tut. Sud-kostik banyosuna sok. Güneş gören yerler hemen erirken görmeyenlere hiç birşey olmaz. Sonra demir3 klorür banyosuna. Banyo 10 15 dakika sürer ve mükemmel bir plaket elde edersin. Aslında biliyorsun ama şaka olsun diye beni konuşturuyorsun, olsun bilmeyenlere...73...

[TA8A]

Bakırı eritmek için çok memnun kalacağınız bir formül:

Hacimsel olarak 12 ölçü su, 4 ölçü Hidro klorik asit, 1 ölçü Perhidrol. Bu ölçü hepsinin saf olması durumunda geçerlidir. Ben 70 lik bir şişenin yan tarafını 12, 4 ve 1 cm ölçerek işaretledim. İlgili maddeleri hizalarına kadar doldurup hallediyordum.

11EQS04 hakkında çalışmaya devam ediyorum. Bana kullandığınız ve doğru çalışan diyotların numarasını yazabilir misiniz? Bir de 7000 ve 7200 KHz. de değil de, PLL'in kilitlemeyi bıraktığı alt ve üst değerlerde voltajlar ve frekanslar ne oluyor acaba? Ölçme imkanınız olursa çok sevinirim.


73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA3IHD]

Bilal Bey,
HCL tuz ruhu oluyor her halde, bu bakkallarda satılanlar olurmu?
Birde perhidrolü nereden alacağım?

"Kilitlenmeyi bıraktığı" diyorsunuz, bunu anlayamadım, çünki cihaz kilitlenmeyi hiç bırakmıyor.

Çalışan BB diyotlar: BB109  (43Pf) sarı boyalı veya açık yeşil, BB106 (38pf) pembe boyalı. Not:BB105 (17pf) beyaz boyalı ancak 2şer adet yani 4 adet paralel bağlarsanız olur. Yani düşük değerli  varaktörleri paralel bağlayarak 35-50Pf elde ederseniz çalıştırıyor.

Yani bu devrelerin en önemli parçası Varikaplar. Eğer uygun varikap olmazsa asla ve asla kilitlenmiyor. Hatayı başka yerde ararsınız, ancak problem varikaptadır.
Neden paralel, çünki ben varikap bulmakta çok zorlandım. Ve birde varikapların üzerinde
özellik ve cinsleri yazmıyor. Sadece cinsi renkle belirtilmiş. Yeşil, açık yeşil, sarı, kırmızı pembe ve beyaz. Bunlar BB cinsi varikaplar. Mesela beyaz BB105-17Pf, BB106 pembe 38Pf, BB109 açık yeşil veya sarı 40-45Pf. BB107 yeşil 20Pf. 73...

[TA8A]

Dündar Bey,

Evet bahsettiğim tuz ruhudur. Fakat bakkallarda satılanlar su katılmış oluyor. O sebeple kendilerine sormak lazım. Perhidrol'ü ecza depolarında ya da ecza itriyatçısı toptancılarında satılıyor. Kuaför malzemesi satanlardaki de sulandırılmış. Onlar da olmuyor.

7.000 den aşağı ya da 7200 den yukarı frekanslara çıkabiliyorsanız, artık bir yerde PLL in kilitlemediğini görürsünüz. Kastettiğim bu idi. Eğer 7200 den yukarı ya da 7000 den aşağı inemiyorsanız, yazılım izin vermiyorsa şunu deneyebilir misiniz? 7200 yapın, sonra ayarlı kondansatörü de minimum yapın. PLL kilitten kurtuluyor mu? Aynı denemeyi 7000 de bu defa kondansatörü maksimum yaparak bir deneyebilir miyiz?

Sağlıcakla kalınız.

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA3IHD]

Anladım, deneyeceğim.

Birde şu var;
                                         VCO        /              IF      /   Dinlediği-gönderdiği
    14Mhz de VCO sinyali 4000-4350 KHz,   +  10000KHz   = 14000-14350 KHz
     7MHz de   "       "      3000-2800 KHz    -  10000KHz    =  7000- 7200    "
  3,5MHz de  "        "      6500-6200 KHz    -  10000KHz    =  3500-3800     "

40m için IF 4915 olsun isterseniz özelden sorun.

[TA8A]

Dündar Bey,

11EQS04 ile ilgili çalışmalarımı tamamladım. Sonuçlar aşağıdadır.

Bütün diyotlar türüne ait tüm özellikleri taşırlar. Mesela, hepsi aynı zamanda zenerdir, hepsi aynı samanda varikap diyottur falan. Örnek olmak üzere bir nolu resime bakarsanız 1N4001-4007 diyotların ters voltajdaki kapasite değişim grafiğini görürsünüz. Bu grafikteki özelliklerine uygun bir yerde bu diyodu varikap diyot olarak kullanabilirsiniz.

11EQS04 aslında varikap diyot değil. Schottky diyot. Yukarıda da dediğim gibi varikap özelliği de gösteriyor. Aşağıdaki ikinci resimde 11EQS04 ün ters voltaj altındaki kapasite değişim grafiği var. Buraya baktığınızda kapasite değerlerinin çok yüksekte seyrettiği görülüyor. Bunun üzerine bluemavi.com sitesine girdim ve orada schottky diye arama yaptım. Bulduğum schottky diyotların özelliklerine baktım. Bu diyotların içerisinden 1N5822 nin ters voltajdaki kapasitif özelliklerinin 11EQS04 e benzediğini gördüm. Tanesinin fiyatı da 20 kuruş. 1N5820, 1N5821 de olabiliyor.

Şimdi bluemavi'den ya da başka bir yerlerden 1N5822 edinip denemek gerekiyor. Yani top sizde gibi görünüyor.

Sağlıcakla kalınız

73

Bilal Ekmekci, TA8A 

[TA3IHD]

Bilal bey doğrudur,

11EQS04 varikap değil. Dediğiniz gibi her diyotun arka planında diğer özelliklerin herbirinden az veya çok var.

Kendi yaptığım Varikap ölçü aletini kullanarak kapasitelerini ölçtüğümde her diyotun az veya çok voltaja karşı kapasite gösterdiğini gördüm.
Luc Pistorius ta deneyerek bu diyotu kullanmaya karar vermiştir sanırım.

Ben diyot bağlanacak yerlere 3 tel bağlayıp çeşitli diyotları defalarca takıp çıkartıp test ettiğim için ve böylece çeşitli diyotları karşılaştırdığım için kıyaslama imkanı buluyorum.
Test etmek çok hoşuma gidiyor. Böylece çok ilginç sonuçları görüp şaşırıyorsunuz. 
Tabiki bunlar elimdeki malzeme ile sınırlı.

Şimdi 1N4007 yi bile deneyeceğim bakalım neler olacak. 73...

[TA8A]

Dündar Bey,

Elinizdeki diyotlardan schottky olanlarına bakarsanız daha uygun olur sanırım. Çünkü baktığım schottky diyotların çoğunun pf değerleri yüksek. Şayet bir yerlerden 1N5822 bulabilirseniz iyi olur diye düşünüyorum.

Diyot bir devrede çalışıyorken anodunda artı, katotunda ise eksi vardır. Varikap diyotlar ise çalışırken tıpkı zenerler gibi anoduna eksi, katotuna artı verilir. Yani diyodu ayarlı kapasitör gibi kullanmak için ters voltaj uygulamak gerekir. Burada kastedilen budur. Sizin şemada D1 diyodunun anodu L1 bobini üzerinden eksiye bağlıdır. D2 diyodunun anodu da zaten doğrudan eksiye bağlıdır. Yani diyotlar ters voltaj altındadır.

Sağlıcakla kalınız,

73

Bilal Ekmekci, TA8A

[TA3IHD]

1N4007 nin kapasitesi  1,4nF  yani bize uyumsuz.

BC337  nin 1V altında kapasitesi 55pF  uygun gibi, yani hurdalarımın arasından 2nci BC337 yi bulunca sentezleyiciyi kitleyip kitliyemeyeceğini test edeceğim.

Bu transistörün B-C uçları varikap özelliği taşıyor.

Diğer BC ve 2N2222 gibi transistörlerin kapasitesi 1-5 pF değerlerinde. Yani çalışmaz. 73..

[TA8AT]

Uzun bir aradan sonra yarım bıraktığım sentezleyiciye el atma zamanı geldi. Siparişini verdiğim varikaplar yarın geliyor. Bu zaman zarfında bu devrede bayağı yol katedmişsiniz ve tecrübe kazanmışsınız. Çeşitli bandlarda bu devreyi çalıştırmışsınız. Hulusi bey yaptığınız çalışmayı ve Bilal amca ile karşılıklı testlerinizi uzaktan takip ediyordum. Artık bizede hazır bilgiye konmak kalacak sanırım. Selamlar..

[TA1CH]

Hulusi usta işi cözdü artık fantazi yapıyor  her malzemeyi varikap gibi kullanıyor  helal olsun   bizde caktırmadan takip ediyor not alıyoruz    Onur bey .73